Δευτέρα 31 Μαΐου 2010

Ο ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ ΕΝ ΕΙΔΕΙ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ

Ο καπιταλισμός, εκτός από κυρίαρχο οικονομικό σύστημα σήμερα, λειτουργεί ταυτόχρονα ως ιδεολογία (φιλελευθερισμός), σύστημα κοινωνικής οργάνωσης τάξεων και θρησκεία (σύστημα ηθικών αξιών). Και ενώ για τα δύο πρώτα χαρακτηριστικά έχουν υπάρξει αμέτρητες επιστημονικές αναλύσεις, για την ιδιότητα του οικονομικού αυτού συστήματος να επιβάλει ένα αυτόνομο και διακριτό σύστημα αξιών στις κοινωνίες που εφαρμόζεται (σήμερα σε παγκόσμιο επίπεδο), δεν έχει υπάρξει ανάλογη μέριμνα.
Ενδεχομένως αυτό το κενό να υπάρχει γιατί ακόμη δεν έχει συνειδητοποιηθεί αυτό που συμβαίνει, ενώ οι θρησκευτικοί ηγέτες και οι ιερείς συνεχίζουν στην ίδια απαρχαιωμένη ρητορική τους, ή διότι σε πολλές «υποανάπτυκτες» κοινότητες λειτουργούν ακόμη τα αξιακά συστήματα του παρελθόντος (θρησκεία, κοινωνικοί θεσμοί, άγραφοι νόμοι). Στα μεγάλα αστικά κέντρα όλου του κόσμου, ωστόσο, καθώς και σε πολλές μεγάλες και μικρότερες πόλεις, κέντρα διεθνούς εμπορίου ή θέρετρα, οι παλιές ηθικές επιταγές έχουν ατονήσει, παραχωρώντας τα σκήπτρα τους στον σημερινό μαριονετίστα, τον Καπιταλισμό.
Οι ηθικές αξίες που επιβάλλονται λόγω του Καπιταλισμού σε ένα διαρκώς διευρυνόμενο σύνολο ανθρώπων και κοινοτήτων είναι:


- Η διαρκής αναζήτηση τρόπων πλουτισμού: η αρχή αυτή είναι και η βασική ηθική επιταγή των καιρών. Ηθικά καλός, άξιος και αξιοσέβαστος είναι μόνο ο άνθρωπος, η κοινωνική ομάδα /οργάνωση ή το κράτος που θα επιτύχει να πλουτίσει με γρήγορο και εύκολο τρόπο. Σε αντίθετη περίπτωση θα χαρακτηριστεί ως ηθικά κακός /«βάρος» στους υπολοίπους, άχρηστος, ανίκανος, και παράσιτο.
1. Δεδομένου ότι ο πλουτισμός έρχεται μετά από επιτυχία στον ανταγωνισμό της εύρεσης και χρησιμοποίησης πηγών, απαιτείται από τους εμπλεκόμενους συνεχής διαμάχη και ανταγωνισμός προς την επίτευξη και πραγμάτωση συγκριτικού πλεονεκτήματος, που θα τους δώσει καλύτερα αποτελέσματα στην απομύζηση πόρων σε σχέση με τον ανταγωνισμό. Λόγω δε του γεγονότος ότι ο ανταγωνισμός καραδοκεί νυχθημερόν για εξεύρεση αδύνατων σημείων, οι εμπλεκόμενοι (κατηγορία που συμπεριλαμβάνει τους πάντες σε μία κοινότητα που ισχύει ο Καπιταλισμός) βρίσκονται συνεχώς σε μάχη, αφού ο πλουτισμός τους κάθε στιγμή είτε θα αυξάνεται είτε θα μειώνεται.
2. Είναι προφανές ότι σε τίποτε δεν θυμίζει τους παλιούς γαιοκτήμονες που λίγο – πολύ διατηρούσαν σταθερή την περιουσία τους (τη γη) και μόνο η αγροτική παραγωγή τους είχε διακύμανση. Σήμερα, εν μια νυκτί δημιουργούνται και χάνονται περιουσίες, αναπτύσσονται και καταρρέουν επενδυτικοί ή βιομηχανικοί κολοσσοί, κρατικά έσοδα ή ασφαλιστικά ταμεία. Έτσι, επιβάλλονται για όλους κοινωνικές επιταγές όπως: διαρκής αγώνας, καμία εμπιστοσύνη σε κανέναν, όλοι εναντίον όλων, χτύπα πριν σε χτυπήσουν, μην αφήνεις τίποτε στην τύχη κ.ο.κ.


- Η δεύτερη βασική ηθική αξία του καπιταλισμού είναι η διαρκής κατανάλωση: Ηθικά καλός, άξιος και αξιοσέβαστος είναι μόνο ο άνθρωπος, η κοινωνική ομάδα /οργάνωση ή το κράτος που θα επιτύχει να καταναλώσει, και ακόμη περισσότερο να καταναλώνει σε βάθος χρόνου. Σε αντίθετη περίπτωση θα χαρακτηριστεί ως ηθικά κακός /«βάρος» στους υπολοίπους, άχρηστος, ανίκανος, και παράσιτο.
1. Η επιταγή για συνεχή κατανάλωση είναι επιβεβλημένη, δεδομένου ότι χωρίς αυτήν όλη η παραγωγή επαγγελματιών, αγροτών και επιχειρήσεων μένει απούλητη, και επομένως μπλοκάρεται έως και σταματά να λειτουργεί το σύστημα. Για το λόγο αυτό επιστρατεύονται συνεχώς διαφημίσεις, εκστρατείες και πολιτισμικά προϊόντα (ταινίες, μουσική, θέατρο) ώστε να συνεχιστεί η όσος το δυνατό απρόσκοπτη κατανάλωση.
2. Ο απόλυτος «Παράδεισος» του Καπιταλισμού δεν είναι άλλος από τη δυνατότητα συνεχούς κατανάλωσης, κατά το δυνατό ακριβότερων προϊόντων και υπηρεσιών. Όλοι θέλουν λεφτά… σε ερώτηση τί τα χρειάζονται απαντούν: θα κάνω ταξίδια. Το όνειρο για «ταξίδια» έχει επιβληθεί από κινηματογραφικές ταινίες και διαφημιστικά πρακτορείων, και σημαίνει ανέμελη, πλουσιοπάροχη και γεμάτη απολαύσεις ζωή για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα. Όσο πιο ακριβός ο προορισμός (π.χ. Ντουμπάϊ) τόσο μεγαλύτερη και η συσχέτιση με τον Παράδεισο. Άλλες πτυχές του «Παραδείσου» στον Καπιταλισμό μπορεί να είναι η κατοχή πολλών μονοκατοικιών με πισίνα, πολυτελών αυτοκινήτων, δυνατότητα για πρόσληψη υπηρετριών και φοίτηση των παιδιών σε ιδιωτικά κολέγια, κατοχή πολυτελούς εξοχικής κατοικίας σε γνωστά θέρετρα, άσκηση σε «ευγενή» σπορ (γκολφ), ιατρική περίθαλψη σε πανάκριβα ιδιωτικά ινστιτούτα κ.α. Οι δε «εκκλησίες» του καπιταλισμού είναι τα πολυτελή ιδιωτικά εμπορικά κέντρα, και ο «φωτισμένος» πιστός αυτός που φεύγει γεμάτος σακούλες με εμπορικές φίρμες γεμάτες προϊόντα.
3. Η «Κόλαση» σαφώς περιλαμβάνει όλα τα χαρακτηριστικά που συμπεριλαμβάνει ο όρος «κοινωνικός αποκλεισμός»: φτώχεια, ανεργία, ανασφάλιστη μη ειδικευμένη περιοδική απασχόληση, αμορφωσιά, σωματική ή /και ψυχική αναπηρία, εκτενής χρήση ναρκωτικών, ιστορικό φυλάκισης, μη κατοχή στέγης, απώλεια πολιτικών δικαιωμάτων λόγω μετανάστευσης, αδυναμία χρήσης της επίσημης κατά το κράτος γλώσσας κ.α.


- Ο ιδανικός δόκιμος ιερέας του Kαπιταλισμού δίνει έμφαση στην σκληρή δουλειά, στον ασκητικό βίο και στη συστηματική αποταμίευση. Σε περίπτωση που εγκαθιδρύσει εταιρία, που αρχίζει να έχει σταθερά κέρδη και αποπληρώσει όλα του τα ενδεχόμενα προηγούμενα χρέη, μετατρέπεται σε εγκεκριμένο ιερέα του συστήματος, που αντί για "ευλογία" δίνει "δουλειά" σε πιστούς. Ιδανικός "πιστός" από την άλλη, είναι ο συνετός, υπάκουος στον εργοδότη του και εργασιομανής εργαζόμενος, που καταναλώνει τα χρήματα που αποκομίζει σε καταναλωτικά προϊόντα.

- Η απόλυτη επικράτηση του χρήματος σε όλες τις συναλλαγές: το χρήμα τείνει να παρεμβάλλεται σε κάθε τύπου ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις, ακόμη και τις πιο προσωπικές. Σε αντιστοιχία με τις θρησκείες, όπου η επικοινωνία, η φροντίδα και η αγάπη των μελών προτάσσεται ως κανόνας στις σχέσεις τους, στον Καπιταλισμό η μόνη προϋπόθεση σχέσης είναι η δοσοληψία χρήματος.
1. Στη δημόσια ζωή, από το «φακελάκι» στο δημόσιο υπάλληλο, το «τραπέζι» στον εργοδότη, το φιλοδώρημα στο σερβιτόρο και τον ταξιτζή, το κέρμα στο ζητιάνο και στην καθαρίστρια τουαλέτας του σταθμού ΚΤΕΛ, το χαρτονόμισμα στον παπά στο τρισάγιο και στον τραγουδιστή στο μπουζουξίδικο, tip στον παρκαδόρο, στον υπάλληλο βενζινάδικου, στην ταξιθέτρια, στον αχθοφόρο της μετακόμισης… έως τον επίσημο κρατικό «τρακαδόρο» για διόδια, χρήση δημοτικών παραλιών, επίσκεψη σε μουσεία και άλλα δημόσια κτήρια.
2. Στην ιδιωτική ζωή, από το «τραπέζι» κέρασμα και το απαραίτητο κόσμημα – δωράκι στην πιθανή ερωμένη, στη συνεχή αγορά παιδικών παιχνιδιών και ρούχων για το βαφτιστήρι και το ανιψάκι, στην συγκέντρωση φίλων και γνωστών πάντα σε κάποιο κέντρο (καφετέρια, εστιατόριο) και όχι στα σπίτια, τη συχνότατη επικοινωνία φίλων μέσω τηλεφώνου, τη διοργάνωση των παιδικών πάρτι στους «παιδότοπους», το παίξιμο ποδοσφαίρου στα ιδιωτικά 5x5 γήπεδα, την αγορά λουλουδιών που εκτοξεύονται στις όμορφες λικνιζόμενες στα μπουζουξίδικα, το τάξιμο δώρων στα παιδιά για τον έλεγχο της συμπεριφοράς τους κ.ο.κ. Σήμερα είναι αδιανόητη μία ρομαντική βόλτα στην παραλία, με κατάληξη μία ερωτική κουβεντούλα στο παγκάκι και θέα το φεγγάρι. Για την περίσταση προσφέρονται πολλά ακριβά εστιατόρια και μπαράκια – τα οποία όσο πιο «καλά – ακριβά» είναι τόσο και «δηλώνουν» την ένταση του έρωτα, η δε πρόσβαση στα κέντρα αυτά είναι καλό να γίνει είτε με ιδιόκτητο είτε με ενοικιασμένο πολυτελές αυτοκίνητο.

- Στον Καπιταλισμό ως "αμαρτία" νοείται το να μην έχει κάποιος έσοδα (ανεξαρτήτως νόμιμης ή παράνομης πηγής) και να μην καταναλώνει. Με τα χρήματα του νομιμοποιείται πλήρως να αγοράσει έρωτα, σεξ, συναισθήματα. Οποιαδήποτε υπηρεσία ή προϊόν μπορεί να πληρωθεί, αυτομάτως χαρακτηρίζεται και ως επιτρεπτή ή "ηθική".

- Η εδραίωση και αποδοχή του Καπιταλισμού γίνεται με ανάλογες μεθόδους με αυτές της εξάπλωσης των θρησκειών.
1. Αρχικά στέλνονται "ιεροκήρυκες", με τη μορφή διαφημιστών και επικοινωνιολόγων. Αυτοί προετοιμάζουν το έδαφος, μιλώντας και προβάλλοντας μηνύματα περί της ακατανίκητης γοητείας του καπιταλισμού. Μιλάνε για Ανάπτυξη, επενδύσεις, δημιουργία θέσεων εργασίας, καλύτερη ζωή, παροχές, και φυσικά δυνατότητα κατανάλωσης άπειρων αγαθών και υπηρεσιών που στις παραδοσιακές κοινωνίες δεν υπάρχουν (solarium, πλαστική προσώπου, εμφύτευση μαλλιών, θέρμανση με φυσικό αέριο, γιατρό διαθέσιμο ανά πάσα στιγμή, σινεμά με πολλές αίθουσες κ.α.).
2. Εάν η κοινότητα δεν πειστεί να συνεργαστεί, αναλαμβάνουν να την πείσουν εντεταλμένοι και πλουσιοπάροχα αμειβόμενοι πολιτικοί, θεσμικοί παράγοντες, δημοσιογράφοι, αξιοσέβαστοι επιχειρηματίες, ιερείς κ.λπ.
3. Εάν και η δεύτερη λύση αποτύχει έρχεται η βίαιη εγκατάσταση του. Πρόσφατα παραδείγματα αποτελούν ο εκ-καπιταλισμοποίηση του Κουβέιτ, του Αφγανιστάν, του Ιράκ, και η τραγική μοίρα του Τιμόρ όπου κατά την ινδονησιακή εισβολής το 1975, το ένα τρίτο του πληθυσμού σκοτώθηκε από τους βομβαρδισμούς, την πείνα και τις συστηματικές δολοφονίες – κι ούτε λόγος για τις αναγκαστικές εκτοπίσεις του πληθυσμού, τους βιασμούς, τα βασανιστήρια κ.λπ. Αναλογικά, πρόκειται για μία από τις πιο φρικτές σφαγές της πρόσφατης ιστορίας, ανάλογη με τις σφαγές στην Καμπότζη και στη Ρουάντα. Σύμφωνα με όλα τα στοιχεία, ηθικός αυτουργός της σφαγής ήταν το ΝΑΤΟ, που προμήθευσε και τα όπλα των Ινδονησίων. Σήμερα το Τιμόρ αποτελεί έναν όμορφο ταξιδιωτικό προορισμό, αυτό δηλαδή που επεδίωκαν οι ανά τον κόσμο υπέρμαχοι του Καπιταλισμού. Πριν την εισβολή του 1975, οι κοινότητες του Τιμόρ αποτελούσαν παράδειγμα εξαίρετης παραδοσιακής δημοκρατικής και αυτό-διαχειριζόμενης κοινωνίας.


- Υπέρβαση του θανάτου: ο Καπιταλισμός δίνει ένα εξαιρετικό τρόπο υπέρβασης του θανάτου, μέσα από τον διορισμό συνεχιστών – διαχειριστών της οικογενειακής περιουσίας, που ως καθήκον έχουν την περαιτέρω αύξηση της. Η συγκεκριμένη τακτική, που θυμίζει στέψη νέου βασιλιά, έχει καταδειχθεί με πολύ ανάγλυφο τρόπο στο σήριαλ «Δυναστεία» και σε όλες τις σαπουνόπερες με ανάλογο θέμα. Οι υποθέσεις που αφορούν την κληρονομιά πραγματικών αυτοκρατοριών, όπως π.χ. του Ωνάση, θέτουν αναμφισβήτητα τον αποθανόντα δημιουργό της περιουσίας σε περίοπτη θέση στα μάτια των κληρονόμων και της κοινωνίας. Αν, δε, έχει συνεισφέρει και σε φιλανθρωπικά έργα (ασχέτως αν τον συνέφερε η όλη διαδικασία αντί της αναγκαστικής φορολόγησης του), το όνομα του μένει για πάντα στη μνήμη και άνθρωποι τον ευγνωμονούν για την προσφορά του για μακρά χρονικά διαστήματα. Ανάλογα παραδείγματα είναι τα βραβεία Νόμπελ (που θέσπισε ο Νόμπελ), οι υποτροφίες του Ιδρύματος Ωνάση κ.λπ.


- Το σημαντικό στον Καπιταλισμό, είναι να πειστούν οι εμπλεκόμενοι και οι κοινότητες, ότι οι αξίες που πρεσβεύει και ο τρόπος ζωής που επιβάλλει είναι η μοναδική δυνατότητα συμπεριφοράς που συμφέρει και αποδίδει τα μέγιστα στις ζωές και το μέλλον τους. Εδώ λειτουργεί απόλυτα ως θρησκεία, που πρεσβεύει ότι κατέχει τη μόνη Αλήθεια, τη μόνη εξασφάλιση της ευημερίας /ευταξίας, και τελικά τη μόνη δυνατότητα από τούδε και εφεξής ύπαρξης και σχέσης των ανθρώπων μεταξύ τους και με το περιβάλλον τους. Για να το πετύχει αυτό:
1. Εξαγοράζει με όλα τα δέλεαρ (χρήμα, σεξ, πολιτική δύναμη) όσα πρόσωπα μπορεί από το πνευματικό και πολιτικό κατεστημένο (δάσκαλους, ιερείς, πανεπιστημιακούς, αρχιερείς, πολιτικούς, δημάρχους, φιλοσόφους, γιατρούς), ώστε να χάσουν την αξιοπιστία τους.
2. Μέσω χρηματισμού, μηχανορραφιών και συκοφαντιών προσβάλλει την ηθική αξία και εκτίμηση που απολαμβάνουν από τους συμπολίτες τους όλα τα πρόσωπα που αρχικά αρνιούνται το χρηματισμό και αντιπροσωπεύουν άλλες αξίες.
3. Με τη συνεχή διαφήμιση και επικοινωνία μέσω Μ.Μ.Ε. πείθει και διατηρεί την «πίστη» των πιστών του άσβεστη. Όπλο του η απληστία και η αρχομανία των ανθρώπων, που προκειμένου να «βγαίνουν πάντα από πάνω» σε σχέση με τους υπολοίπους, υιοθετούν οποιαδήποτε καινούργια νοοτροπία, προϊόν, ή εξεζητημένη συμπεριφορά πλασαριστεί ως «της μόδας» ή «…in…». Έτσι ξεκινούν επικίνδυνα για τη ζωή extreme sports, διαγωνίζονται σε τραγούδι χωρίς να τα καταφέρνουν, περιγράφουν σε τηλεοπτικές εκπομπές τα οικογενειακά τους προβλήματα κ.ο.κ.
4. Αποκλείει από τα Μ.Μ.Ε. οποιονδήποτε φιλόσοφο ή επιστήμονα μιλάει ενάντια στον Καπιταλισμό και προτάσσει ένα διαφορετικό πρότυπο ζωής.


- Ενισχύει την εξάρτηση των εμπλεκομένων στο σύστημα.
1. Τα παραδείγματα είναι αμέτρητα. Στην αγροτική παραγωγή π.χ. επιβάλλεται με νόμο η σπορά συγκεκριμένων λαχανικών και όχι οποιωνδήποτε (ισχύει ήδη στις Η.Π.Α.), με ταυτόχρονη χρήση συγκεκριμένων φυτοφαρμάκων. Έτσι ο αγρότης εξαρτιέται από τη βιομηχανία για την παραγωγή του. Οι ασθενείς οποιασδήποτε πάθησης απαγορεύεται να δοκιμάζουν εναλλακτικές θεραπευτικές οδούς, παρά μόνο αυτές που προτείνει το ιατρικό κατεστημένο, ακόμη και αν είναι αναποτελεσματικές. Οι ψυχικές παθήσεις ή κρίσεις αντιμετωπίζονται μόνο με φαρμακευτική αγωγή και συνδρομή ψυχιάτρων και ψυχολόγων – ποτέ με την παρέα, με εκδρομές, ή γλέντια. Η ερωτική συμπεριφορά πρέπει πάντα να κατευθύνεται προς τις προβεβλημένες μαριονέτες του συστήματος (μοντέλα, τραγουδίστριες) ή την παραγωγή πορνό, ώστε να μην ξεφεύγει κανείς από τα καταναλωτικά πρότυπα. Απαγορεύεται ο έρωτας εκτός του συστήματος.
Απώτερος στόχος όλων των παραπάνω είναι η εξάρτηση όλων των συναισθημάτων των ανθρώπων από το σύστημα της αγοράς, που πλέον καλύπτει κάθε ανάγκη (ακόμη και αυτές που δεν υπάρχουν και τις δημιουργεί).
2. Με τη συνεχή δανειοδότηση κρατά τον πολύ κόσμο και τις κοινότητες ή τα κράτη σε τάξη, αφού στοχεύει ώστε, το δυνατόν, κανείς να μην κατέχει τίποτε, αλλά όλη η περιουσία τους να είναι υποθηκευμένη. Έτσι ψυχολογικά μειώνονται και οι επιθυμίες αλλά και οι δυνατότητες ανθρώπων, κοινοτήτων και κρατών να είναι ανεπηρέαστες και ανεξάρτητες.


- «Αποδίδει» στους εμπλεκόμενους ανάλογα με τη συμπεριφορά τους. Ενισχύει αυτούς που βοηθούν – αναπτύσσουν το σύστημα, και τιμωρεί – καταστρέφει ή αφήνει χωρίς πόρους όσους ασχολούνται με άλλα πρότυπα αξιών.
1. Το πιο ίσως τρανταχτό παράδειγμα είναι οι αμοιβές των golden boys. Οι άνθρωποι αυτοί, ακόμη και αν εργάζονται σε εταιρίες που δηλητηριάζουν το περιβάλλον, δημιουργούν πολέμους, ή καταστρέφουν την υγεία ολόκληρων πληθυσμών (εταιρίες που παράγουν γάλα με μελαμίνη), αμείβονται με ποσά που προκαλούν ίλιγγο. Το ίδιο και οι εργασιομανείς υπάλληλοι που «δίνουν την ψυχή» τους στις εταιρίες.
2. Καλλιτέχνες (συνθέτες, στιχουργοί, ποιητές, κινηματογραφιστές) που κριτικάρουν το ισχύον σύστημα, απλά δεν εμφανίζονται ούτε στους επίσημους κρατικούς διαγωνισμούς, ή στην καλύτερη περίπτωση δεν κερδίζουν ποτέ μία διάκριση.
3. Επιστήμονες που με τις ανακαλύψεις τους απειλούν τα συμφέροντα εταιρειών απομονώνονται. Έχει ήδη συμβεί σε πολλές περιπτώσεις, όπως στην εφεύρεση του ηλεκτρικού αυτοκινήτου, που θα αδειοδοτηθεί μόνο όταν το επιτρέψουν οι 7 αδελφές πολυεθνικές εκμετάλλευσης του πετρελαίου. Αν υποθέταμε ότι σήμερα, ένας επιστήμονας ανακάλυπτε το φάρμακο για τον καρκίνο, θα κινδύνευε σοβαρά η ζωή του, δεδομένου ότι ο τζίρος από τη «θεραπεία» των καρκινοπαθών ανά τον κόσμο είναι τεράστιος.
4. Χρησιμοποιεί την τακτική "δώσε στο λαό άρτο και θεάματα". Με τηλεπαιχνίδια γνώσεων, διαγωνισμούς τραγουδιών και πολύ περισσότερο με ριάλιτι τύπου Big Brother, κρατά απασχολημένο το τηλεοπτικό κοινό (που αγωνιά, χαίρεται και διασκεδάζει) ενώ ταυτόχρονα κερδίζει εύκολα και γρήγορα ιλιγγιώδη ποσά (μέσω διαφημίσεων και televoting)!

- Μέσα στη λογική του γρήγορου και εύκολου κέρδους, τα κάθε λογής "προϊόντα" έχουν μικρό κύκλο και χρόνο ζωής. Έτσι, "προϊόντα" του τύπου τηλεπαρουσιαστές, τραγουδιστές, ηθοποιοί πρέπει να προβληθούν έντονα για λίγο χρονικό διάστημα και μετά να "σβήσουν", για να πάρουν τη σειρά τους οι επόμενοι. Με αυτό τον τρόπο το κοινό δεν χάνει το ενδιαφέρον του και η δημοσιότητα λειτουργεί σαν μία πραγματική κρεατομηχανή που αλέθει κορμιά, όνειρα, φιλοδοξίες και ψυχικούς κόσμους και τους θυσιάζει στο βωμό του κέρδους. Απόδειξη τα πολλά περιστατικά κατάθλιψης και αυτοκτονίας ανθρώπων που γεύτηκαν για λίγο τη δόξα και έπειτα κανείς δεν ασχολείται πλέον μαζί τους.

- Ενισχύει την «ορθή» συμπεριφορά ανθρώπων και κρατών. Η «ορθή» συμπεριφορά περιλαμβάνει όλες εκείνες τις στάσεις και συμπεριφορές ώστε να «γυρίζει» απρόσκοπτα ο κύκλος της προσφοράς και ζήτησης: ο επιχειρηματίας παράγει, μισθοδοτεί τον εργαζόμενο, ο εργαζόμενος με τα χρήματα που παίρνει καταναλώνει αυτά που παρήγαγε ο επιχειρηματίας και τούμπλαλιν. Για το λόγο αυτό, δε βολεύει στο σύστημα η ύπαρξη μεσαίας τάξης και ελεύθερων επαγγελματιών. Το ιδανικό του συστήματος είναι να υπάρχουν μόνο πολυεθνικές, και οι εργαζόμενοι σε αυτές να καταναλώνουν τα προϊόντα που αυτές παράγουν. Ίσως έτσι γίνεται κατανοητό γιατί όλες οι κυβερνήσεις έχουν πέσει με μανία υπέρ της εξαφάνισης της μεσαίας τάξης.

- Οι «αρχιερείς» του συστήματος είναι οι ανά τον κόσμο Διευθύνοντες Σύμβουλοι (managers ή CEOs) και οι αντίστοιχοι για τα κράτη υπουργοί οικονομικών. Από αυτούς εξαρτάται το αν η επιχείρηση (ή το κράτος) θα γίνει κερδοφόρο ή ζημιογόνο. Γι’ αυτό και σε περίπτωση επιτυχίας απολαμβάνουν υψηλό κύρος και εκτίμηση έως λατρεία από τα μέλη της εταιρείας (ή το κράτος). Παράδειγμα διευθύνοντα συμβούλου είναι κατά το περιοδικό Fortune o Steve Jobs εκκεντρικός ιδρυτής και CEO της Apple (το 2000 η αξία της εταιρίας ήταν περίπου 5 δισεκατομμύρια δολάρια ενώ το 2010 η αξία της έχει εκτοξευθεί στα 170 δισεκατομμύρια. Η Apple βρισκόταν στα πρόθυρα χρεοκοπίας ενώ σήμερα διαθέτει 34 δισεκατομμύρια σε μετρητά, 275 καταστήματα λιανικής σε 9 χώρες, το 73% της αγοράς MP3 και το 9% στους υπολογιστές (στις Η.Π.Α.) με συνεχώς αυξανόμενες τάσεις), ενώ αντίστοιχης επιτυχίας σύγχρονοι πολιτικοί είναι ο Πούτιν και ο Ερντογάν. Τα «άμφια» των CEO περιλαμβάνουν το κλασικό μπλε κουστούμι με τάση κατάργησης της γραβάτας στις Η.Π.Α.
1. Οι πραγματικοί αποδέκτες του πλούτου που παράγουν οι CEO, είναι φυσικά οι μέτοχοι των εταιρειών. Αυτοί φυσικά ποτέ δεν «φαίνονται», σπανίως και ελάχιστα φορολογούνται και φορούν πάντα γραβάτα. Εκτός από αυτούς, ένα μικρό μερίδιο των κερδών στην επιτυχημένη εταιρεία πηγαίνει και στα ανώτερα και εργασιομανή στελέχη του οργανισμού.
2. Τα κράτη λειτουργούν με τον αντίστοιχο ακριβώς τρόπο. Ενώ παλεύουν με νύχια και με δόντια να δείξουν ότι είναι δημοκρατικά, επιβάλλουν κυβερνήσεις, αντίστοιχες με τους CEO και ανώτερα στελέχη των εταιριών. Σε περίπτωση επιτυχημένης οικονομικής πορείας, η άρχουσα ή αριστοκρατική τάξη παίζει το ρόλο των μετόχων και καρπώνεται τη μερίδα του λέοντος. Στη συνέχεια αμείβονται οι υπάλληλοι του κράτους (δημόσιοι υπάλληλοι) και το ελάχιστο ποσοστό εγκρίνεται να δοθεί για το κοινωνικό κράτος και διαφημίζεται ότι θα είναι το εκπληκτικό δώρο που κάνει η κυβέρνηση στους πολίτες από το υστέρημα των δημοσίων πόρων!


- Ο ανταγωνισμός των εταιρειών στον Καπιταλισμό θυμίζει ποδοσφαιρικό κύπελλο, όπου όποια ομάδα χάνει αποκλείεται από τη διοργάνωση. Έτσι, με ποδοσφαιρικούς πάντα όρους, η Microsoft πήρε το κύπελλο των λογισμικών παγκοσμίως, η Coca Cola και η Pepsi παίζουν σε τελικό με φαβορί την πρώτη για τα αναψυκτικά, ενώ στον τραπεζικό κλάδο είμαστε στα προημιτελικά (Bank of America, Citibank, Société Générale, HSBC, Deutsche Bank κ.α.). Στον τομέα των τηλεπικοινωνιών της Ευρώπης η Deutsche Telekom τραβά γοργά για την κορυφή. Γίνεται κατανοητή έτσι η λυσσαλέα επιθετική πολιτική των εταιρειών όταν βρίσκουν οποιοδήποτε εμπόδιο στην ανάπτυξη τους, δεδομένου ότι κινδυνεύουν συνεχώς με αποτυχία και καταστροφή λόγω του ανταγωνισμού!

- Η "ανάπτυξη" και η "πρόοδος" των κρατών προβάλλεται πάντα σε συνάρτηση με τη διείσδυση των πολυεθνικών στο έδαφος της. Έτσι η διείσδηση της Coca Cola ή της Mc Donalds στην Κίνα προβλήθηκε ως κατάκτηση του Κινέζικου λαού!

- Είναι συχνές τα τελευταία χρόνια οι προσπάθειες μείωσης των συντάξεων στο Δυτικό κόσμο. Το φαινόμενο αυτό συμβαίνει για δύο βασικούς λόγους: α) την αλλαγή της αναλογίας εργαζόμενων - συνταξιούχων, με την κατηγορία των συνταξιούχων να πολλαπλασιάζεται συνεχώς, δεδομένου ότι τώρα είναι ο καιρός που η γενιά της έκρηξης γεννητικότητας (baby boom) του '50 συνταξιοδοτείται, και β) επειδή ούτως ή άλλως οι συνταξιούχοι δεν προσφέρουν στην αγορά των πολυεθνικών, αφού συνήθως δεν ενδιαφέρονται να αγοράσουν τα προϊόντα που αυτές προσφέρουν.

- Ο πόλεμος και οι πόλεμοι στην υφήλιο δεν είναι τίποτε άλλο από business as usual. Όπως δήλωσε Αμερικανός στρατιωτικός διοικητής της δύναμης των Αμερικανών στο Ιράκ "... ο πόλεμος είναι η πιο έξυπνη κομπίνα, που τα κέρδη της μετριούνται σε δολλάρια και το κόστος της σε ανθρώπινες ζωές".

- Λόγω του σημερινού χάσματος στα άκρα πλούσιων - φτωχών, ο Καπιταλισμός δεν προβάλλεται πια ως προς την οικονομική του διάσταση. Αντίθετα, και προκειμένου να διατηρηθεί και να διευρυνθεί αυτό το χάσμα, το σύστημα μετατρέπεται σε Κοινωνικός Συναισθηματικός Καπιταλισμός που απευθύνεται στην καλλιέργεια των "ορθών" λαϊκών συναισθημάτων και Ηθικός Καπιταλισμός που διαμορφώνει το δικό του σύστημα αξιών. Συνεπώς ο Καπιταλισμός δεν λειτουργεί με άλλον τρόπο παρά με τη μορφή μιας Ενιαίας Παγκόσμιας και Κυρίαρχης Θρησκείας που αποσκοπεί στο να προσυλλητήσει και να πείσει τους πάντες να την πιστεύουν, να την αποδέχονται και να την τροφοδοτούν με "θυσίες". 

Κυριακή 30 Μαΐου 2010

Θρησκείες και Θάνατος

Το βέβαιο και παρατηρημένο για κάθε έμβιο οργανισμό είναι ότι μία ημέρα θα πεθάνει (ισχύει οπωσδήποτε για ζώα, φυτά και άνθρωπο). Μπορεί ένας οργανισμός να ζήσει λίγα ή πολλά χρόνια, να περάσει τη ζωή του ως υγιής ή άρρωστος. Σε κάθε περίπτωση είναι βέβαιο ότι μία ημέρα θα πεθάνει. Το βέβαιο δε του θανάτου δεν προκαλεί καμία συναισθηματική αναστάτωση, όταν δεν γίνεται συνειδητό, όπως συμβαίνει στα φυτά και στα ζώα. Όταν όμως, στην περίπτωση των ανθρώπων, είναι και αναπόφευκτο και αναμενόμενο ότι θα συμβεί είναι τρομακτικό, και αποτελεί την κύρια αιτία για την τραγική ποιότητα της μοίρας του κάθε ανθρώπου.

Φυσικά, τα πάντα εξαρτώνται από τον τρόπο και τη γωνία που βλέπει κάποιος τα πράγματα. Αν δούμε την εξελικτική πορεία της φύσης μέσα από τα μάτια του νομπελίστα de Duve (Νόμπελ Ιατρικής 1974), όλοι οι οργανισμοί είναι μέρος μιας μεγάλης αλυσίδας εξελικτικών μηχανισμών που ξεκίνησαν από απλές χημικές ενώσεις στα βάθη των ωκεανών, φτάσανε τον κόσμο στο σημείο που τον γνωρίζουμε σήμερα και είναι άγνωστη η μορφή που θα πάρει η ζωή του πλανήτη στο μέλλον και το τι επιρροές θα ασκεί σε ομάδες ατόμων ή μεμονωμένα άτομα.
Σε κάθε γενιά, η φύση κατασκευάζει πολλούς απογόνους του κάθε είδους με ποικίλα χαρακτηριστικά: πολλές και διαφορετικές δυνατότητες ο καθένας, και από αυτούς αναπαράγονται μόνο οι ισχυρότεροι κάθε φορά, εξελίσσοντας έτσι τα είδη ζωής σε όλο και πολυπλοκότερες μορφές λειτουργίας. Για τον de Duve, τα κενά στη γνώση της εξέλιξης που υπάρχουν σήμερα, όπως το πώς ακριβώς από τις απλές χημικές ενώσεις στα βάθη των ωκεανών προέκυψε το πρώτο ευκαρυωτικό κύτταρο, είναι κάτι που στο μέλλον οπωσδήποτε θα ανακαλυφθεί, δεδομένων των επιτυχιών της επιστημονικής έρευνας και του μέλλοντος που αυτές δρομολόγησαν. Το πώς από εκεί φτάσαμε στον άνθρωπο είναι ένα απλό θέμα συμπτώσεων και ο άνθρωπος δεν είναι η κορυφή της έμβιας δημιουργίας, αλλά ένα απλό παρακλάδι του κλαδιού που επίσης γέννησε τους πίθηκους και τα ποντίκια.
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Dawkins (βραβείο Kistler, 2001) που, μέσα από το καταπληκτικό του βιβλίο «Το Εγωιστικό Γονίδιο», μας δείχνει με ποιο τρόπο τα γονίδια των προγόνων μας χρησιμοποιούν τα σώματα μας προκειμένου να επιβιώσουν στο μέλλον στα σώματα των απογόνων μας. Για τον Dawkins ο άνθρωπος δεν είναι τίποτε περισσότερο από φορέας – μέσο για την μετακίνηση και επιβίωση των γονιδίων. Η δήλωση αυτή μας θυμώνει μιας και η επιστήμη μας στέρησε όλη την ψευδαίσθηση μας για το ότι αποτελούμε κάτι το ξεχωριστό: από το Γαλιλαίο μάθαμε ότι η Γη δεν είναι το κέντρο του Σύμπαντος, από το Δαρβίνο ότι προερχόμαστε από τους πίθηκους, από τον Φρόιντ ότι έχουμε και ασυνείδητες σκέψεις που δεν ελέγχουμε και από τον Dawkins ότι είμαστε απλά οχήματα και τροφείς γονιδίων.
Και ενώ η ροή της φύσης είναι τόσο απλή, δηλαδή ότι οι άνθρωποι όπως και όλα τα όντα όταν πεθαίνουν, απλά πεθαίνουν, δίνοντας τη θέση τους σε πιο εξελιγμένους απόγονους, οι άνθρωποι έχουν κατασκευάσει ένας ασύλληπτης έκτασης πολιτισμό για να αποδείξουν ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι. Ακόμη και αν δεχτούμε το θάνατο ως γεγονός, λόγω του ότι δεν γνωρίζουμε πότε θα συμβεί, ζούμε ωσάν να μην συμβεί ποτέ. Ως όντα ζωντανά που είμαστε, στην πραγματικότητα δεν πιστεύουμε σ’ αυτόν, μολονότι είναι το πλέον βέβαιο πράγμα. Κανενός είδους θεραπεία δεν μπορεί να μας ελευθερώσει από την αγωνία αυτή του θανάτου, παρά μόνον η σταδιακή γενναία από μέρους μας προσέγγιση του, κάτι που ως στάση ζωής το μαθαίνουμε εξ αρχάς μιμούμενοι τους ανθρώπους που μας μεγαλώνουν (με την προϋπόθεση ότι αυτοί έχουν την ανάλογη στάση) και απαιτείται να καλλιεργηθεί στη συνέχεια από το σχολείο και τον πολιτισμό της κοινωνίας μας.
Αν επιμείνουμε στην ιδέα της αθανασίας η μάχη είναι άνιση, μιας και οτιδήποτε και αν επινοήθηκε για να υποστηρίξει τη δυνατότητα του ανθρώπου στην αθανασία έχει προβληματική επιχειρηματολογία και στις περισσότερες περιπτώσεις διαψεύδεται από την πραγματικότητα. Ο άνθρωπος επιμένει να μην θέλει να αποδεχτεί, ούτε να υποφέρει και να υπομείνει χωρίς να προβάλει αντίσταση τον θάνατο. Και μόνο η αναφορά της συγκεκριμένης λέξης προκαλεί φόβο. Αφού με την ύπαρξη της συνείδησης του γίνεται γι’ αυτόν ο ίδιος το κέντρο του κόσμου και τόσο σπουδαίο όπως νομίζει πρόσωπο έναντι των υπολοίπων δημιουργημάτων της φύσης, η θνητότητα του καταργεί όλα τα προνόμια και τον υποβιβάζει στην ίδια μοίρα με το απλό στα ανθρώπινα μάτια, μα πολυσύνθετο μυρμηγκάκι.
Η διαχείριση του φόβου του θανάτου είναι και ο κύριος λόγος της ύπαρξης των θρησκειών. Αυτές ανέλαβαν να επινοήσουν εύληπτα σενάρια που θα αναφέρονται στην πολυπόθητη λύση του θανάτου, στην Αθανασία.
Γενικότερα, οι θρησκείες απαντούν με δύο τρόπους στο γεγονός του θανάτου: με την πίστη στη μετενσάρκωση, και την πίστη στη μεταθανάτια ζωή των μεγάλων μονοθεϊστικών θρησκειών.


Η πίστη στη μετενσάρκωση
Η συγκεκριμένη πίστη έχει μακραίωνη ιστορία. Η φιλοσοφική της βάση είναι απλή. Αφού όλα τα όντα πεθαίνουν, και από αυτό το θάνατο γεννιέται - προκύπτει κάτι άλλο, τότε τίποτε ουσιαστικά δεν πεθαίνει - ή καλύτερα δεν φθείρεται βαθμιαία έως το τέλος. Απλώς αλλάζει μορφή, γίνεται κάτι άλλο, και μετά από ένα διάστημα επανέρχεται εξελιγμένο για να μάθει καινούργια μαθήματα. Έτσι, το νεκρό φύλλο που πέφτει στο χώμα αποσυντίθεται, γίνεται τροφή για άλλα φυτά, και επανέρχεται στη νέα του μορφή ως εξάρτημα ενός νέου βλαστού. Υπάρχει λοιπόν αυτός ο «μυστικός κύκλος της ζωής» όπου όλα πεθαίνουν και ξαναγεννιόνται σε ένα αέναο κύκλο.
Η θεωρία της μετενσάρκωσης εμφανίζεται στα ανατολικά θρησκεύματα της Εγγύς και Άπω Ανατολής. Η αθανασία συνδέεται στενότερα με τη μετενσάρκωση, η οποία μεταγγίζεται από την Ασία στην Ευρώπη χάρη στη διαμεσολάβηση του αρχαιοελληνικού ορφισμού και των μυστηριακών θρησκειών.
Σύμφωνα με την πίστη της μετενσάρκωσης, οι αλλεπάλληλες μετενσαρκώσεις γίνονται για συγκεκριμένο λόγο. Για να μπορέσει η «ψυχή» να μάθει μέσα από αυτές όλα αυτά τα μαθήματα που θα την οδηγήσουν μία μέρα στη φώτιση. Τότε θα σταματήσει αυτός ο κουραστικός κύκλος των μετενσαρκώσεων, και η ψυχή όντας φωτισμένη θα απολαύσει τη γαλήνη της υπερκόσμιας κατάστασης. Οι ζωές επομένως νοούνται, ανάλογα με το επίπεδο, σαν σχολικές ή πανεπιστημιακές τάξεις, όπου αν κάποιος μέσα από τα βιώματα του δεν αποκτήσει την αναμενόμενη «σοφία», τότε απλώς θα χάσει χρόνο σε περιττές μετενσαρκώσεις.
Οι οπαδοί της πίστης και των θρησκειών που στηρίζονται στην πίστη της μετενσάρκωσης έχουν ένα σημαντικό πλεονέκτημα. Δεν έχουν αγωνία για το θάνατο, αλλά μήτε και για τη ζωή. Για ποιο λόγο να φοβούνται το ότι θα πεθάνουν αφού θα ξαναγεννηθούν. Και για ποιο λόγο να βιαστούν να γνωρίσουν έναν άνθρωπο, αφού αν δεν τον γνωρίσουν σε αυτή τη ζωή θα το κάνουν σίγουρα σε μία από τις επόμενες 10 ή 20 ζωές που θα ζήσουν. Έτσι, ο θάνατος μετατρέπεται σε κάτι ευχάριστο, αφού τους απελευθερώνει από τα «δεσμά» του σώματος και τους «προάγει» στην επόμενη «τάξη», και γι’ αυτό το λόγο ντύνονται με άσπρα ρούχα καλοτυχίζοντας το νεκρό, με τη βεβαιότητα ότι θα τον δουν σύντομα σε ένα από τα επόμενα του «ταξίδια».
Συνεπώς οι πιστοί της μετενσάρκωσης, απελευθερωμένοι από υπαρξιακές αγωνίες, είναι χαρούμενοι και γεμάτοι ενέργεια. Και δεν βιάζονται… Άλλωστε έχουν άπειρο χρόνο μπροστά τους να καλύψουν όλες τους τις ανάγκες και να δημιουργήσουν όσες σχέσεις απαιτούνται μέχρι την ολοκλήρωση της εξέλιξης τους (φώτιση).
Βεβαίως η πίστη αυτή έχει και μειονεκτήματα. Η κοινωνική και οικονομική τους διεκδικητικότητα είναι σε εμβρυϊκό στάδιο. Η κοινωνική θέση στην οποία γεννιέται κάποιος είναι αυτή που του αξίζει σύμφωνα με την απόδοση που είχε στην προηγούμενη του ζωή. Αυτός είναι ο «νόμος του Κάρμα». Επομένως είναι μάταιο για ένα φτωχό να διεκδικήσει μία ανώτερη κοινωνική θέση ή μία νύφη από άλλη τάξη. Αυτά απλώς δεν του ανήκουν και αν ζήσει ως ένας καλός φτωχός μπορεί στην επόμενη ζωή να ανταμειφθεί με μία καλύτερη κοινωνική θέση, πιο δυνατό σώμα, ή πιο «κοφτερό» μυαλό. Μπορεί π.χ. στην επόμενη ζωή του να είναι ένας διάσημος αθλητής, ένας γιατρός ή ένας δικηγόρος.
Μιας και σε αυτές τις περιπτώσεις ο θάνατος είναι πολύ πιο επιθυμητός από τη ζωή, οι πιστοί «πεθαίνουν» καθημερινά με την άσκηση, επιχειρώντας να σκοτώσουν τις επιθυμίες και τον ζωντανό τους εαυτό για μιαν πιο εξελιγμένη, ανώτερη πνευματικά και κοινωνικά επόμενη ενσάρκωση.

Η πίστη στη μεταθανάτια ζωή
Σ’ αυτήν την κατηγορία ανήκουν μεγάλες μονοθεϊστικές θρησκείες όπως ο Χριστιανισμός και ο Ισλαμισμός. Οι συγκεκριμένες θρησκείες θεωρούν το θάνατο ως είσοδο σε μία άλλη πραγματικότητα και τη ζωή ως «διαγώνισμα» ηθικής συμπεριφοράς. Ο κάθε άνθρωπος έχει μόνο μία ζωή και επομένως μία ευκαιρία να αποδείξει την ηθική του ποιότητα, που θα τον τοποθετήσει «εκ δεξιών του Πατρός» ή θα τον ρίξει στα άδυτα και στα βασανιστήρια της Κόλασης. Οι λεπτομέρειες για το πώς υπάρχει η μετά – θάνατο ζωή είναι περιττές. Τουλάχιστον στο Χριστιανισμό, αφού κάποιος πιστέψει ότι ο Χριστός πέθανε και αναστήθηκε, πρέπει αυτόματα να ασπαστεί και το παραπάνω παράλογο σενάριο.
Η όλη αυτή πίστη στηρίχθηκε και από φιλοσόφους όπως ο Καντ, ενώ στη σύγχρονη εποχή το κάνει μεταξύ άλλων ο φιλόσοφος Στέλιος Ράμφος. Σύμφωνα με τον Καντ «πρέπει να έχει ο άνθρωπος άφθαρτη ψυχή, για να υπάρξει μετά θάνατο η δυνατότητα να τιμηθεί ο καλός και να λογοδοτήσει ο κακός. Πρέπει να δικαιωθεί και να κριθεί ο βίος από ένα δίκαιο Θεό».
Για να μπορέσει κάποιος να πάρει τη θέση του κοντά στο Θεό, η οποία θέση παρουσιάζεται με ήσυχα λιβάδια, ελάφια και πουλάκια, θα πρέπει να «θυσιάσει» τη ζωή του – καθώς και τις αρχές και την αγάπη των άλλων, «… όποιος θέλει πίσω μου να έλθει, αφήνει πίσω του γονείς, σύζυγο, προηγούμενη ζωή.. (Ματθαίος 16: 24 «Τότε ο Ιησούς είπε τοις μαθηταίς αυτού• ει τις θέλει οπίσω μου ελ¬θείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθείτω μοι.» ) στο όνομα του Θεού. Θα πρέπει να γυρίζει το άλλο μάγουλο όταν τον χτυπούνε, να είναι ταπεινός και σεμνός, να εκκλησιάζεται και να μετέχει των ιερών μυστηρίων ( θεία κοινωνία, εξομολόγηση π.χ.) συχνά, να δίνει στους φτωχούς από το υστέρημα του, να μην ασχημονεί, προκαλεί, ξεφεύγει και αναστατώνεται ποτέ, να τηρεί όλα τα έθιμα και τις νηστείες, να διαπαιδαγωγεί τα παιδιά του με τις αρχές της θρησκείας. Επίσης να μη διαλύει το γάμο του ακόμη και αν ζει μία κόλαση, εκτός των πολύ σοβαρών μορφών δυσλειτουργίας (π.χ. απειλή φόνου), να μην κάνει εκτρώσεις και ευθανασία, να θεωρεί τις διαφορετικές σεξουαλικές επιλογές (π.χ. ομοφυλοφιλία) ως ασθένειες, να μη δέχεται τη θεωρία της εξέλιξης του Δαρβίνου ως αληθή αλλά μόνο τη Γένεση της Παλαιάς Διαθήκης (πρόσφατα αυτό άλλαξε αλλά ακόμη δεν έχει γίνει αποδεκτό παγκοσμίως), να πιστεύει ότι το Άγιο Φως υπάρχει και ανάβει κάθε χρόνο μόνο στους Χριστιανούς Ορθόδοξους, να θεωρεί ότι θαύματα κάνει μόνο η θρησκεία του και πουθενά αλλού στον κόσμο δεν συμβαίνουν ανεξήγητες ιάσεις, να προσκυνά «ιερά οστά», οι μοναχοί και οι μοναχές στο Χριστιανισμό να δηλώνουν ότι «νυμφεύτηκαν το Χριστό» κ.α. Αν τα κάνει όλα αυτά και κριθεί ως άξιος, θα πάρει για ανταμοιβή του μια θέση στην «αιώνια ζωή» κοντά στον Πατέρα – Θεό.
Οι εκπρόσωποι αυτών των θρησκειών δεν μπορούν να εξηγήσουν σύμφωνα με την ανωτέρω θεωρία το γιατί συμβαίνουν πολλά ακατανόητα γι’ αυτούς, καθώς και για τους άλλους, όσους παραμένουν ακούσια στην ημιμάθεια ή την αμάθεια από τους κρατούντες, γεγονότα. Τα αναμάρτητα βρέφη που πεθαίνουν από αιφνίδιο θάνατο, τα αθώα παιδιά που σκοτώνονται σε πολέμους, οι άνθρωποι που πεθαίνουν από λιμούς ή AIDS στην Αφρική, οι δεκάδες χιλιάδες νεκροί από σεισμούς και φυσικές καταστροφές ή οι δεκάδες νεκροί από πτώση αεροπλάνου όπου δεν ήταν όλοι «αμαρτωλοί». Σ’ αυτές τις περιπτώσεις συνήθως η απάντηση είναι ότι «ο Θεός γνωρίζει και να έχεις εμπιστοσύνη στο σχέδιο του» ή «ο καρκίνος και το AIDS έχουν σώσει πολλές ψυχές από το διάβολο» και άλλα τέτοια που απευθύνονται σ’ ευκολόπιστους αμαθείς.
Επίσης δεν μπορούν να απαντήσουν επαρκώς στο ερώτημα: ένας ιθαγενής ενός νησιού στον Ειρηνικό, που δεν έχει διδαχτεί ποτέ τη συγκεκριμένη θρησκεία και παρ’ όλ’ αυτά είναι αγαθός και φιλεύσπλαχνος άνθρωπος, θα πάει στον Παράδεισο ή στην Κόλαση ή Πουθενά. Επίσης αν οι ηθικοί κώδικες δύο θρησκειών είναι αντίθετες, και ένας πιστός που ζει εφαρμόζοντας τους ηθικούς κώδικες της δικής του θρησκείας πρέπει να ανταμειφθεί, ενώ σύμφωνα με την άλλη θρησκεία πρέπει να τιμωρηθεί, τί τελικά θα γίνει. Με δεδομένο ότι όλες οι θρησκείες κηρύττουν ότι είναι «οι αληθινές», ποια και με ποια κριτήρια είναι η αληθινή και πώς αποδείχνεται η υπεροχή της;
Αλλά το πιο παράδοξο των μονοθεϊστικών θρησκειών είναι η σχέση με το γεγονός του θανάτου και της θνητότητας. Σύμφωνα με τον Ορθόδοξο Χριστιανισμό […όταν ο Θεός αποφάσισε να δώσει ζωή στον άνθρωπο και να τον καταστήσει κορωνίδα της δημιουργίας, σίγουρα είχε μεγάλα σχέδια γι΄ αυτόν. Απόδειξη ότι δεν χρησιμοποίησε απλά και μόνο ένα υλικό στοιχείο για τη δημιουργία του αλλά κι ένα «κομμάτι του εαυτού Του». Η Γένεσις μας δίνει πολύ παραστατικά την εικόνα αυτή: «και έπλασεν ο Θεός τον Άνθρωπον χουν από της γης, και ενεφύσησεν εις τον πρόσωπον αυτού πνοήν ζωής, και εγένετο ο άνθρωπος εις ψυχήν ζώσαν». Το δώρο της ζωής δόθηκε στον άνθρωπο ακέραιο, χωρίς μικρότητες και υπολογισμούς. Ο Θεός που δημιούργησε τέλεια όλα τα πλάσματά του, έδωσε στον άνθρωπο την αθανασία και την αιωνιότητα (ανάλογα παραδείγματα συναντούμε και στην Αρχαία Ελλάδα όπως ο Τιθωνός, που κατά την ελληνική μυθολογία ήταν γιος του βασιλιά της Τροίας Λαομέδοντα και της Στρυμούς• τον αγάπησε η Ηώ και οι θεοί του χάρισαν την αθανασία αλλά όχι και την αιώνια νεότητα). Και όσο ο άνθρωπος εκπληρούσε το σκοπό για τον οποίο τάχτηκε απ΄ τον Δημιουργό του, μπορούσε ν΄ απολαμβάνει όλα τ΄ αγαθά που είχαν φτιαχτεί γι΄ αυτόν]. Επίσης «όπως λέει η Παλαιά διαθήκη, και συγκεκριμμένα ο Σοφός Σολομώντας, εξαιτίας της αμαρτίας ήρθε ο θάνατος στο κόσμο. «Φθόνω (φθόνος αντίθετο της αφθονίας, η οποία είναι η πληθώρα αγαθών που επιτυγχάνεται όταν δε φωλιάζει μέσα φθόνος) διαβόλου θάνατος εισήλθεν εις τον κόσμον» λέει χαρακτηριστικά. Αλλά και ο απ. Παύλος λέει ότι «δι’ ενός ανθρώπου (του Αδάμ) η αμαρτία εις τον κόσμον εισήλθε και δια της αμαρτίας ο θάνατος». Δηλαδή εξαιτίας ενός ανθρώπου, του Αδάμ, ήρθε η αμαρτία και ο θάνατος.
Επομένως ο θάνατος δεν είναι αποτέλεσμα του Θεού αλλά αποτέλεσμα της αποστασίας από το Θεό και τις εντολές που Αυτός έδωσε. Αν ο άνθρωπος έμενε όπως δημιουργήθηκε από το Θεό, σίγουρα δεν θα πέθαινε. Και όπως λέει ο Μ. Βασίλειος – και η γνώμη του εκφράζει ολόκληρη την Πατερική Παράδοση – «ουχί Θεός έκτισε θάνατον, αλλ’ ημείς εαυτοίς εκ πονηράς γνώμης επεσπασάμεθα». Δηλαδή δεν έφερε ο Θεός τον θάνατο αλλά εμείς με τα έργα της αμαρτίας μας τον φέραμε στο κόσμο».
Για τους πιστούς των μονοθεϊστικών θρησκειών, ο θάνατος δεν υπάρχει, με κάποιο τρόπο καταργείται. Ειδικότερα στον Ορθόδοξο Χριστιανισμό, οι άνθρωποι δεν πεθαίνουν αλλά «κοιμούνται». Κοιμούνται για χρόνια ή και αιώνες στα «κοιμητήρια» γι’ αυτό και διατηρούνται τα οστά τους. Σύμφωνα με την παράδοση, που με την πάροδο των αιώνων μετεξελίσσεται σε πίστη, θα έρθει η Δευτέρα Παρουσία του Χριστού, όπου όλοι οι νεκροί θα σηκωθούν από τους τάφους όπου κοιμόντουσαν, θα κριθούν από το Χριστό για την ηθική ποιότητα της ζωής τους και ο καθένας θα πάρει τη θέση που του αξίζει.
Ανάλογες ιδέες συναντούμε στην Αρχαία Ελληνική Γραμματεία από όπου οι μονοθεϊστικές θρησκείες ενδεχομένως υιοθέτησαν ως ένα βαθμό. Για παράδειγμα, στη Νέκυια ούτε επανένωση των αγαπημένων υπάρχει, ούτε διαφαίνεται λυτρωμός ή διέξοδος για τις βασανισμένες ψυχές. Όλοι οι νεκροί της Νέκυιας, οι ωραίοι νέες και νέοι, οι πολύπαθοι γέροντες, οι απαλές παρθένες και οι ανδρειωμένοι πολεμιστές, όλοι τους περιφέρονται αιώνια, σκιές χωρίς καμιά ελπίδα. Ο ίδιος ο Αχιλλέας προτιμά να βλέπει το φως του ήλιου δούλος, παρά να κυβερνά στον Αδη (ΤΟ ΒΗΜΑ, Κάθοδος στον Αδη και ομηρική Νέκυια, Γ. Γιατρομανωλάκης, 08-04-2007).
Το "Κατάπλους ή Τύραννος" είναι ένας διάλογος του Λουκιανού που διαδραματίζεται στον κάτω κόσμο. Στην όχθη της Αχερουσίας λίμνης ο Χάροντας και η Κλωθώ υποδέχονται τον Ερμή, που φέρνει, μεταξύ άλλων, τρεις νεκρούς οι οποίοι συμμετέχουν στον διάλογο εκφράζοντας τρεις διαφορετικές θεωρήσεις της ζωής και του θανάτου: τον κυνικό φιλόσοφο Κυνίσκο, τον πλούσιο τύραννο Μεγαπένθη και τον φτωχό τσαγκάρη Μίκυλλο. Στο "Μένιππος ή Νεκυομαντεία" ο Λουκιανός ασχολείται με την κατάβαση του κυνικού φιλοσόφου Μενίππου στον κάτω κόσμο. Ο Μένιππος αποφασίζει να κατεβεί στον κάτω κόσμο για να ρωτήσει τον μάντη Τειρεσία ποιος είναι ο άριστος βίος τον οποίο θα πρέπει να επιλέγει κάθε συνετός άνθρωπος. Στους Νεκρικούς διαλόγους Ο Λουκιανός καυτηριάζει πρωτότυπα και ευρηματικά μύθους, κοινωνικά φαινόμενα, ανθρώπινες αδυναμίες και τους δογματισμούς των ανθρώπων του πνεύματος της εποχής. Στο απόσπασμα των Νεκρικών Διαλόγων του ο Μένιππος στέκεται κριτικά απέναντι στις μυθικές δοξασίες που σχετίζονταν με τον Άδη και τους νεκρούς (2.2.6) και αντιπαραθέτει σε αυτές τις αξίες που υποστήριζαν οι κυνικοί φιλόσοφοι. Ο Λουκιανός, -φιλικά προσκείμενος στη στάση ζωής των κυνικών φιλοσόφων- δια στόματος Μενίππου, αρνείται τη χρησιμότητα των υλικών αγαθών στη ζωή (2.1.6, 2.3.6-11), εκφράζεται με απάθεια για το σοβαρό ζήτημα της μεταθανάτιας ζωής (2.2.6, 2.3.6-7), απαξιώνει τους μύθους (2.1.10), υποδεικνύει το πρόσκαιρο και το μάταιο της ευτυχίας στη ζωή και καταδεικνύει την ισότητα όλων των ανθρώπων στον θάνατο(2.2.3, 2.2.6, 2.2.8-10). Με έντονο κυνικό χρώμα ο διάλογός του θέτει στο στόχαστρο τις καθιερωμένες λαϊκές δοξασίες, τονίζει το αναπόδραστο του θανάτου (2.3.13-14) -εξίσου για πλούσιους και φτωχούς- και με την προσθήκη του κωμικού στοιχείου προκαλεί γέλιο και απαλύνει τη θλιβερή ατμόσφαιρα του κάτω κόσμου (Lesky, Ιστορία Αρχ. Ελλ. Λογοτεχνίας, σ.σ. 1148-1150).
Η ιδέα της ανάστασης των νεκρών αναγκάζει τους Χριστιανούς να αντιτίθενται στην καύση των νεκρών, γιατί χωρίς τα οστά δεν μπορούν να ισχυρισθούν ότι οι νεκροί «κοιμούνται». Αυτή η κατάσταση των ζωντανών στον τάφο που «κοιμούνται» έχει πυροδοτήσει τις αμέτρητες ιστορίες για «ζωντανές ψυχές», φαντάσματα, ζόμπι κ.α
Συμπερασματικά, οι οπαδοί αυτής την πίστης και αυτών των θρησκειών α) δεν αποδέχονται το θάνατο και β) στρέφονται ή καταφεύγουν στις θρησκείες τους προκειμένου να μάθουν τους κανόνες εκείνους που αν τους εφαρμόσουν «θα σωθούν», θα επιβραβευτούν με μία καλή μετα – θανάτια ζωή. Για το λόγο αυτό και οι θρησκείες έχουν τεράστια δύναμη, αφού μετά από συναντήσεις και συνόδους αποφασίζουν για λογαριασμό των πιστών τι είναι αμαρτία και τι ορθή συμπεριφορά, βγάζουν δηλαδή δόγματα, κάτι παραπλήσιο με τα αξιώματα των μαθηματικών. Π.χ. το αν η ομοφυλοφιλία ή η ευθανασία είναι κάτι ορθό θα το αποφασίσει η εκάστοτε θρησκεία. Όσο οι πιστοί δέχονται τη μετα – θανάτια κρίση τόσο και παραμένουν εξαρτημένοι από τις αποφάσεις των θρησκευτικών τους ηγετών ως προς τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να ζουν. Η ζωή τους μπορεί πολύ εύκολα να «σπαταληθεί» προσπαθώντας να μείνουν στα όρια της «ηθικής», που έχει χαραχθεί από την εκάστοτε θρησκευτική ηγεσία της πίστης τους.
Είναι τέλος αξιοσημείωτο το γεγονός ότι ενώ οι Χριστιανοί Ορθόδοξοι δεν παραδέχονται τη μετενσάρκωση - διαιώνιση /κληροδότηση σωματικών και ψυχικών και πνευματικών «χαρισμάτων», αφού έτσι θα καταργούνταν ο ρόλος του Χριστού ως κριτή, την κάνουν πράξη με έμμεσο τρόπο μέσω της ονομάτισης των μικρών παιδιών. Τα μικρά παιδιά παίρνουν συνήθως το όνομα του παππού ή της γιαγιάς και φυσικά και το επίθετο τους. Σε πολλές περιπτώσεις συμβαίνει ένα αγόρι να έχει το όνομα και το επίθετο του παππού του ή ένα κορίτσι της γιαγιάς του. Το γεγονός ότι ο παππούς χαίρεται που «ακούει» το όνομα του είναι βέβαιο ότι έχει μεγάλη σχέση με την νίκη του δικού του θανάτου, αφού ένας μικρός άνθρωπος με το όνομα του μόλις ξεκινά να ζει και συνεχίζει από εκεί που σταμάτησε - συχνά λέμε ότι τρέφει ελπίδες ότι θα κάνει όσα δεν έκανε ο παππούς ή ο πατέρας. Εμμέσως λοιπόν ο παππούς μετενσαρκώνεται.
Αυτή η έμμεση μετενσάρκωση χρησιμοποιείται αρκετά και στην ψυχοθεραπεία (ψυχανάλυση και οικογενειακή θεραπεία) και δίνει πολύ καλά αποτελέσματα. Μέσω της χρήσης οικογενειογραμμάτων (σχήμα της οικογένειας για τρεις ή περισσότερες γενιές) αντλούνται πληροφορίες για τον ψυχοθεραπευόμενο από το όνομα του και τα άτομα της οικογενείας που είναι συνονόματοι (συνήθως παππούς, γιαγιά ή κάποιο εκλιπόν πρόσωπο). Το υλικό συνήθως αποκαλύπτει πολλά, μιας και μαζί με το όνομα κληρονομούνται και χαρακτηρολογικές ιδιότητες.

Σάββατο 29 Μαΐου 2010

Εισαγωγή

Τα σημάδια στον παρόντα χρόνο δεν είναι ευοίωνα. Ο κόσμος εμφανίζεται με δύο όψεις, τόσο διακριτές που τρομάζουν:

Από τη μία, η λίστα του Forbes, με τους εκατομμυριούχους, αλλά και οι στήλες των κοσμικών στις εφημερίδες με φωτορεπορτάζ βουλευτών, εφοπλιστών, βιομηχάνων, επιχειρηματιών, φιλάνθρωπων κυριών, δημοσιογράφων, ποδοσφαιριστών, καλλιτεχνών. Όλοι με κοστούμια, όμορφες συνοδούς, αέρα αυτοπεποίθησης, καλές μεταξύ τους σχέσεις, Rolex, και μία λιμουζίνα με οδηγό να τους περιμένει.
Από την άλλη, τα καθημερινά συσσίτια σε εκκλησίες και δήμους, οι προνοιακές υπηρεσίες των Δήμων ασφυκτικά γεμάτες από εκλιπαρούντες για βιβλιάριο απορίας, το ψάξιμο στα σκουπίδια ή μετά το πέρας των λαϊκών αγορών για φαγητό, κορμιά που κείτονται κοιμώμενα στα παγκάκια, νεαροί που αναζητούν «2 ευρώ» για τη δόση τους, μετανάστες στοιβαγμένοι ανά 10άδες σε κελιά, όμορφες δεσποινίδες σκλάβες οίκων ανοχής, παιδιά ανάπηρα που ζητιανεύουν υπό την επιτήρηση προαγωγών, καθαρίστριες χωρίς κανένα εργασιακό δικαίωμα, ψυχιατρικοί ασθενείς και ηλικιωμένοι παραμελημένοι στο δρόμο, επιθέσεις ληστών ακόμη και για ένα 20ευρο, άνεργοι που αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο κ.ο.κ.
Φυσικά υπάρχουν και δύο ενδιάμεσες κοινωνικές «κοινότητες»: αυτών που ανησυχούν και αυτών που κατρακυλούν.
Η πρώτη αποτελείται από ανθρώπους με συναίσθηση, μη ανταγωνιστικούς, με αντίληψη των σπουδαίων αγαθών στη ζωή, που δεν παρασύρονται από τις «σειρήνες» της διαφήμισης και φροντίζουν τους εαυτούς και τους γύρω τους. Οι άνθρωποι αυτοί κατανοούν τη λάθος κατεύθυνση που έχει πάρει η δημόσια ζωή και οι κοινωνία τους, το φωνάζουν και το συζητούν μεταξύ τους, αλλά νιώθουν αδύναμοι να αλλάξουν το οτιδήποτε.
Η δεύτερη «κοινότητα» αποτελείται από την επονομαζόμενη «μεσαία /μικρομεσαία τάξη». Είναι η πολυπληθής ομάδα των απανταχού φραπεδόβιων, με καλό σπορ αμάξι, «γυαλί, μαλλί και παντελόνι Lee…», άπαιχτων χορευτών ζεϊμπέκικου ή τσιφτετελίου στα μπουζουξίδικα, αναχωρούντων κάθε Σαββατοκύριακο για Αράχοβα, Μύκονο, ή Χαλκιδική, με ξυρισμένο και ενίοτε γυμνασμένο σώμα, συχναζόντων σε sports café την ημέρα, ταβέρνα το βραδάκι και night life στα after… Η ομάδα αυτή είναι και η πιο ασταθής, δεδομένου ότι συνεχώς μειώνεται, αφού τα τελευταία χρόνια όλο και πιο συχνά τόσο οι τουριστικοί πράκτορες όσο και οι ιδιοκτήτες μπουζουξίδικων παραπονιούνται για μείωση της πελατείας.
Αναμφισβήτητα, αυτή η κατάσταση σε κάποιους αρέσει. Είναι διεθνώς γνωστό ότι το χάσμα πλουσίων – φτωχών μεγαλώνει, επομένως κάποιοι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι. Και έχουν κάθε λόγο να ενισχύσουν αυτήν την κοινωνική παθογένεια, τουλάχιστον για να διατηρήσουν – αν όχι να αυξήσουν – τα πλούτη τους.
Στους υπολοίπους βέβαια δεν αρέσει. Μόλις τους κάνεις μία ανάλογη συζήτηση παραδέχονται άνευ όρων ότι «κάτι δεν πάει καλά». Γιατί όμως η κατάσταση δεν βελτιώνεται; Γιατί κανείς «δεν κάνει κάτι;».
Η συνέχεια του βιβλίου μας επιχειρεί να απαντήσει σε αυτές τις δύο απλές ερωτήσεις. Περιγράφει τις αφανείς δυνάμεις που κατέκλυσαν σαν δικτατορία την κοινωνία μας (ελληνική και διεθνή), τις μεθόδους και την ύπουλη πλύση εγκεφάλου που χρησιμοποιούν, τα άτομα που στρατολογούνται έναντι αδράς αμοιβής για να τις στηρίζουν. Λόγω μάλιστα της συγγένειας αυτής της στρατηγικής με ανάλογες στρατηγικές προσηλυτισμού των θρησκειών, αυτή η τακτική εξετάζεται σαν θρησκεία, με ιερά κείμενα, αρχιερείς, ιερείς, πιστούς, αμαρτωλούς, εκκλησίες, τιμωρίες, Κόλαση και Παράδεισο.
Για το λόγο αυτό, το πρώτο κεφάλαιο περιγράφει τις θρησκείες (παλιές και τωρινές), τις μεθόδους επέκτασης, τις μεταφυσικές τους θέσεις και τα χαρακτηριστικά των πιστών τους.
Σε αντιπαραβολή με αυτές, το δεύτερο κεφάλαιο περιγράφει το σύγχρονο, κυρίαρχο, και διαρκώς διευρυνόμενο ισχύον κοινωνικό – ιδεολογικό – ηθικό σύστημα αξιών, που λειτουργεί εν είδει θρησκείας και έχει καταφέρει να παραμερίσει όλες τις παρελθούσες ηθικές αξίες και νοοτροπίες.
Στο τρίτο κεφάλαιο περιγράφονται οι συνέπειες του νέου ηθικού – ιδεολογικού συστήματος αξιών στους ανθρώπους, εξηγείται η σημερινή κατάσταση και δίνονται ενδεχόμενες προβλέψεις για το μέλλον των ηθικών αξιών στο παγκόσμιο γίγνεσθαι.
Τέλος στο έκτο κεφάλαιο γίνεται μία απόπειρα να περιγραφούν τρόποι αντίστασης και αποδέσμευσης – απεξάρτησης από το κυρίαρχο σύστημα με βάση μία πιο ανθρωπιστική, οικολογική και εξελικτική για το σύνολο της κοινωνίας προοπτική.
Ευχή των συγγραφέων είναι η όσο το δυνατόν ταχύτερη και ολοκληρωτική επιστροφή σε μία εξελιγμένη, μορφωμένη, υγιή και συνεργατική κοινωνία.

Οι διασκέψεις κουράζουν, οι σκέψεις γεννούν

Οι άνθρωποι τριγύρω μας τρέχουν. Τρέχουν πολύ. Τρέχουν διαρκώς. Τρέχουν ασταμάτητα. Να προλάβουν. Να προλάβουν τι; Τη δεύτερη δουλειά που θα τους βοηθήσει να εξοφλήσουν κάποιες από τις δόσεις των καταναλωτικών ή των διακοποδανείων (και θα τους αλυσοδέσει πιο σφιχτά στο άρμα των τραπεζών ή των τοκογλύφων); Ή μήπως και την πρώτη, και τη δεύτερη δουλειά που τους δίνουν λιγοστό "αέρα", αφού σωρός κάθε μήνα τα έξοδα: δόση και κοινόχρηστα για το σπίτι, δόση και καύσιμα για το αυτοκίνητο, λογαριασμοί (φως, νερό, τηλέφωνο), (ελληνόγλωσσα και ξενόγλωσσα) φροντιστήρια και ωδεία ή γυμναστήρια και κολυμβητήρια για τους ίδιους και τα παιδιά... Όλα σε δόσεις και με δόσεις; για να βρούμε την ευτυχία, την αγάπη;
Την ίδια στιγμή, ενώ, καθώς δεν υπάρχει χρόνος να βρεθείς με φίλους, οι μαζώξεις των ανθρώπων περιορίστηκαν σε  κουραστικά και ψυχοφθόρα επαγγελματικά μίτινγκ (διασκέψεις), Γιάννη βλέπεις πόση ποσότητα γνώσεων και πληροφοριών μάς κατακλύζουν όλοι, Ιντερνετ και ΜΜΕ, κάθε στιγμή, αλλά από ποιότητα και κύρος άσε το καλύτερα! Και το νερό που (μας προσφέρουν να) πίνουμε δε βρίσκεται Χριστός να μας το κάνει κρασί να ευφρανθούμε, αλλά απευθείας σε ξίδι μετατρέπεται και το καταπίνουμε, θέλοντας και μη, απνευστί, μονορούφι;
Α ρε Γιάννη, τι θυμήθηκα τώρα που σε ξαναπέτυχα φίλε! Όχι τα χρόνια του Ρεθύμνου, τα χρόνια της "Τόλμης και της Γοητείας", της μετά το Ευρωμπάσκετ του '87 γενιάς, των απανωτών εμφανίσεων της "17 Νοέμβρη" δεν έγιναν ποτέ... θύμα εύγεστων λωτών και δε λησμονήθηκαν! Αλλά να, οι φίλοι μας, τότε 20αρηδες και νυν 40αρηδες, έχουνε μπει, ενταχτεί στο σύστημα ή μάλλον αυτό τους έχει απορροφήσει και τους χρησιμοποιεί. Και δεν τους/μας αφήνει ο αγώνας για αξιοπρέπεια και μεροφάι να ξεχωρίσουν/ουμε ότι στη θέση του τριανταφυλλόκηπου, του μπακάλη της γειτονιάς και του θερινού κινηματογράφου και της ερωτικής νεανικής φλόγας τώρα βασιλεύουν άλλοι θεοί, που το πλήθος, αν δεν τους λατρεύεις, σε θεωρεί "αουτ & περιθώριο", η αλυσίδα των σούπερ μάρκετ - πολυεθνικών, το one night και χωρίς συναίσθημα sex και τα πολυσινεμά σε κάτι θεοσκότεινες, αδελφέ μου, πολυπρόσωπες μα ολιγοάνθρωπες αίθουσες και πώς οι πολυκατοικίες καταβροχθίσανε λαίμαργα και αχόρταγα τα χαμηλοτάβανα σπιτάκια της Δραπετσώνας!
Υπάρχει ελπίδα να αλλάξει ο κόσμος; να γυρίσει πίσω στα παλιά και να διανοηθεί να περπατήσει Περβόλια - Ρέθυμνο αργά τη νύχτα ή να τραγουδήσει και να μεθύσει κάτω από το φεγγάρι με φίλους θαταν "ουτοπία" και να το ισχυριστεί κανείς πλέον, αλλ' όμως μπορεί ν' ακούσει ό,τι πραγματικά θέλει η καρδιά του: ίσως τον βοηθήσει να ξαναβρεί το σωστό δρόμο, τον πραγματικό του εαυτό και να ξεφύγει από τις παγίδες που του 'στησαν το εύκολο και γρήγορο κέρδος και η αρχομανία, για να τον ξεγελάσουν...

Παρασκευή 28 Μαΐου 2010

5

5

Πρόλογος

Πάνε 20 χρόνια από τότε που ήμαστε φοιτητές στο Ρέθυμνο. Μετά τις σπουδές χωρίσαμε, σε άλλες σπουδές και πόλεις, σε στρατιωτικές θητείες και επαγγελματικές ασχολίες, και ξαναβρεθήκαμε στο facebook! Διαπιστώσαμε με έκπληξη ότι παρ’ όλο τον ρου των 20 χρόνων, οι βασικές μας ιδέες και οι απόψεις που μας ένωναν, δεν άλλαξαν…
Συζητώντας για τα παλιά, μιλήσαμε με νοσταλγία για εκείνα τα φοιτητικά χρόνια των αρχών του ’90, που ο έρωτας και η ελευθερία είχαν τον πρώτο λόγο, όπως και τα ωτοστόπ ή τα πάρτι στα σπίτια με ποτά ρεφενέ, τα ξενύχτια ακόμη και στις εξεταστικές περιόδους, τις εκδρομές σ‘ όλη την Κρήτη με τον υπνόσακο υπό μάλης, και τις ρακιές με αγκινάρα για πρωινό.
Ενώ σήμερα… Σήμερα οι φοιτητές κάνουν rave party σε μεγάλες σάλες, οι περισσότεροι έχουν δικό τους Ι.Χ., ζουν σε γκαρσονιέρες, φοράν ακριβά ρούχα της μόδας, τα λεφτά δεν τους φτάνουν, οι σπουδές τους είναι αδιάφορες, τους είναι φυσικό να δηλώνουν γκέι, κάνουν χρήση χαπιών για να διασκεδάσουν, περνούν ώρες σερφάροντας, απέχουν από το φοιτητικό κίνημα, και για έρωτα ούτε κουβέντα.
Και να ‘ταν μόνο αυτά. Όλη η κοινωνία άλλαξε! Οι γονείς δεν μπορούν να καταλάβουν γιατί τα παιδιά τους παίζουν τόσες ώρες game boy και δεν σηκώνονται στο λεωφορείο όταν βλέπουν πρεσβύτερο. Τα παιδιά αδυνατούν να τους κάνουν να καταλάβουν γιατί θέλουν το τελευταίο μοντέλο κινητού τηλεφώνου από την Δ’ δημοτικού για να εντυπωσιάσουν τους συμμαθητές τους…
Η σύζυγος δεν θέλει να αποδεχτεί την αγορά ενός 4x4 ενώ η οικογένεια διαθέτει ήδη δύο αμάξια, παρά την επιμονή του συζύγου της. Ο σύζυγος διαφωνεί με την εβδομαδιαία τακτική επίσκεψη της γυναίκας του για χτένισμα, νύχι και solarium. Οι ηλικιωμένοι δεν μπορούν να αποδεχτούν το ότι είναι «βάρος» και πρέπει να μείνουν σε γηροκομείο, ή το να μη φιλάνε τα εγγόνια τους να μην τους κολλήσουν μικρόβια. Οι νέοι γονείς δεν αποφασίζουν να κάνουν δεύτερο παιδί για να παρέχουν «τα πάντα» στο ήδη υπάρχον.
Όλα αλλάξανε. Στις γειτονιές σταμάτησαν τα παιδικά γέλια, τα οποία ακούγονται πια στους οργανωμένους «παιδότοπους», με τους γονείς να πίνουν απ’ έξω καφέ. Τα παιδιά του δημοτικού δεν παίζουνε μπάλα παρά μόνο σε ενοικιαζόμενα γήπεδα 4x4 και 5x5. Τα ίντερνετ καφέ έχουν γεμίσει έφηβους που παίζουνε ομαδικά παιχνίδια (;) μάχης. Οι δε έφηβες ονειρεύονται να γίνουν μοντέλα, τραγουδίστριες ή τηλεπαρουσιάστριες.
Πως και γιατί άλλαξε έτσι ο κόσμος; Τί μεσολάβησε και από την απόλυτη έκφραση ελευθερίας του Μάη του ’68 φτάσαμε στον ανταγωνισμό της γκλαμουριάς; Ποια είναι τα νέα συστήματα αξιών που επιβάλλουν στον 10χρονο να μη μπορεί να φανταστεί τη ζωή του χωρίς κινητό τηλέφωνο;
Αυτά και άλλα συναφή ερωτήματα επιχειρήσαμε να απαντήσουμε μέσω ανταλλαγής άπειρων διαδικτυακών μηνυμάτων, κειμένων και πειραγμάτων, έως ότου αποφασίσαμε να τα «δέσουμε» σε βιβλίο. Οι παλιοί συνάδελφοι αποφασίσαμε να συγγράψουμε περί της αποκωδικοποίησης των κοινωνικών φαινομένων, και ώ του θαύματος…. Όσο προχωρούσαμε τόσο αντιλαμβανόμασταν πόσα πολλά «παράδοξα - παράλογα» ισχύουν στον σημερινό μας κόσμο, που μας «διαφεύγουν» από την αντίληψη στο κυνήγι της καθημερινότητας.
Κατανοήσαμε ότι ζούμε σ’ ένα περιβάλλον με παραμορφωτικούς καθρέπτες, δεμένοι στην Σπηλιά του Πλάτωνα βλέποντας αντί για την πραγματικότητα «απεικάσματα» και σκιές,. Καιγόμενοι από ανάγκη να μοιραστούμε αυτές τις διαπιστώσεις και να βγει από την αφάνεια αυτό το «αόρατο χέρι» που κινεί τα νήματα, σας παρουσιάζουμε την νέα παγκόσμια θρησκεία, με τους περισσότερους και φανατικότερους οπαδούς παγκοσμίως, το σύστημα αξιών της και τον παράδεισο που υπόσχεται, ώστε να επανεξεταστεί αν η δουλοπρεπής μας στάση απέναντι της είναι δικαιολογημένη ή όχι.
Άλλωστε καθήκον των κοινωνικών επιστημόνων είναι η παρουσίαση των φαινομένων… Η τελική απόφαση για την στάση που θα κρατήσει ο καθένας απέναντι τους είναι προσωπική επιλογή!
Με χαρά θα περιμένουμε τα σχόλια, τις ερωτήσεις και την καλόβουλη κριτική σας.
                                                                                                        Γιώργος Ορφανός            Γιάννης Βελίκης
                                                                                                              Ηράκλειο                       Θεσσαλονίκη

Πέμπτη 27 Μαΐου 2010

3

3

Θεός και Διάβολος

Αρκετά συχνά, η συμπεριφορά των ανθρώπων, ως ατόμων και ως μελών οργανωμένων κοινωνιών, επηρεάζεται από στόχους, αξίες, σύμβολα και ιδέες ενός πιο οικουμενικού, πιο γενικού, χαρακτήρα, θέλοντας να συντηρήσει ένα ηθικά και πολιτισμικά καταρρέον σύστημα ή νόμισμα (νομικό καθεστώς – στήριγμα κοινωνιών). Έτσι, όμως, το άτομο ξεχνά το ρόλο του, τον προορισμό του στο κοινωνικό σύνολο· ποιος είναι, όμως, ο ρόλος του αυτός; Να προχωρήσει ξεκινώντας από τον αυτοκαθορισμό – τη γνώση, την επίγνωση και την αξιολόγηση της δικής του δράσης – προς τον αυτοέλεγχο, αρχικά, και, κατόπιν, προς ενέργειες και δραστηριότητες, οι οποίες, άμεσα ή έμμεσα θ’ αμφισβητήσουν και θα συντελέσουν βαθμιαία στη διατάραξη της ισορροπίας και την κατάρρευση του συστήματος που τον περιβάλλει και περικλείει. Κι αυτό, γιατί ό,τι διατηρεί, υποστηρίζει, ένα σύστημα, μια καθεστηκυία τάξη πραγμάτων και καταστάσεων, δεν θα πρέπει να ‘ναι οπωσδήποτε και καλό, αλλά ίσως και αναχρονιστικό, μα και συντηρητικό.


Βέβαια, τα θεμέλια του παρελθόντος χρειάζονται στην οικοδομή του παρόντος και του μέλλοντος, γιατί τίποτα δεν γίνεται, δεν ξεκινά να γίνεται, χωρίς τη συνδρομή κάποιου άλλου. Κάθε όρος γίνεται αίτιο άλλου, όπως και κάθε ενέργεια είναι αίτιο, πρώτιστη προϋπόθεση, μίας άλλης, η οποία με τη σειρά της παίρνει τη θέση και τη σημασία της πρώτης. Η παρούσα ζωή είναι αποτέλεσμα των αντιδράσεων των ανθρώπων απέναντι στα καθημερινά εμπόδια, που το σύστημα προβάλλει για να επιβάλλει τις αρχές του. έτσι, η αθλιότητα, η οποία είναι τόσο στενά δεμένη με κάθε αισθητή ύπαρξη του καιρού μας, δεν είναι τίποτ’ άλλο παρά συνεπακόλουθο μίας αλυσίδας αιτίων και αιτιατών.

Πιο εύκολα, ίσως, έτσι διαψεύδονται όσοι πιστεύουν πως η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται, αφού άμα γίνουν σε δύο διαφορετικές και μακρινές χρονικά ιστορικές κοινωνίες τα ίδια σφάλματα, θα έχουμε τα ίδια αποτελέσματα. Κάθε πράξη, που τελειώνει, φεύγει και εξαφανίζεται, αφήνει, όμως, τα κατάλοιπά της που ‘χουν συνέπειες, ορατές κι αόρατες, κοντινές και μακροχρόνιες.

Παρ’ όλ’ αυτά, μέσα στο κάθε σύστημα, πολύ περισσότερο, βέβαια, όταν αυτό είναι στην υπέρτατη ακμή του, υπάρχουν μερικές έννοιες, οι οποίες , αν και είναι ευμετάβολες στο πέρασμα του χρόνου όχι μέσα στους κόλπους της ίδιας κοινωνίας αλλά σε διαφορετικές κοινωνίες, παίζουν καθοριστικό ρόλο στη δομή ενός κοινωνικού συνόλου και τη συντήρηση ενός συστήματος (εδώ θα μας απασχολήσουν οι λέξεις: Θεός, Διάβολος, Θάνατος).

Τι ‘ναι Θεός; Τι ‘ναι Διάβολος; Τι να υπάρχει που να τα ξεχωρίζει; Ας καθαρίσουμε το μυαλό μας απ’ όσα μας περιβάλλουν ως ζιζάνια και παράσιτα καθημερινά κι ας προσεγγίσουμε τις έννοιες αυτές, που αποτελούν τις ακρογωνιαίες λίθους κάθε Θεολογίας, κάθε προσπάθειας επιστημονικής ερμηνείας όσων σχετίζονται με τις θρησκείες και την ύπαρξη ή όχι Θεού. Οι έννοιες Θεός και Διάβολος σε διαφορετικούς τόπους και σ’ άλλες εποχές έχουν δεχτεί πολλές και ποικίλες, εξίσου σοβαροφανείς, ερμηνείες· η πίστη για την ύπαρξη, όμως, του Θεού και του Διαβόλου, ως υπέρτατων όντων, που ορίζουν, διευθύνουν και κατευθύνουν τον ανθρώπινο νου και τη ζωή των γήινων, οφείλεται σε μέγιστο βαθμό στην εντύπωση των ανθρώπων πως είναι αδύναμοι και αδύνατο ν’ αυτοκαθορίσουν τις τύχες τους, και σ’ ένα διαρκή, ακατάπαυστο, έμφυτο κι όχι επίκτητο φόβο τους για το τι πρόκειται να συμβεί στο προσεχές και στο μακρινό μέλλον. Έτσι, οι άνθρωποι αποζητούν κάποιον προστάτη, τον οποίο ονομάζουν αυθαίρετα Θεό, που, όπως θέλουν να πιστεύουν, σε αντάλλαγμα της υπερβολικής για τα ανθρώπινα όρια αγάπης κι αφοσίωσης που του επιδείχνουν, τους βοηθά να ξεπερνούν τις δυσκολίες και της ανασφάλειες της καθημερινής ζωής.

Άλλοι δέχονται πως Θεός τους είναι ένας Μεσσίας που θα ‘ρθει να τους οδηγήσει ως νικηφόρος στρατηλάτης στην άλωση του κόσμου ολάκερου· άλλοι, πάλι, ότι κατέβηκε στη Γη παίρνοντας ανθρώπινη μορφή αφήνοντας στα Ουράνια, όπου κατοικούσε και θα κατοικεί αλώβητος κι αόρατος στον καθένα από εμάς, τη θεία του δύναμη και θυσιάστηκε για να σώσει τον κόσμο από τη διαφθορά και την αμαρτία· άλλοι, ακόμα, τον φαντάζονται να τους περιμένει στον Ουρανό έχοντας μετά θάνατον έτοιμα να τους προσφέρει όσα υλικά αγαθά δεν μπόρεσαν ν’ απολαύσουν στην επίγεια ζωή. Υπάρχουν, επίσης, κι εκείνοι που θεοποιούν τους κοσμικούς ηγήτορές τους και τους λατρεύουν παθολογικά, όπως κάποιοι άλλοι οδηγήθηκαν οικειοθελώς ή παρασυρμένοι σε πολυθεϊκή θρησκεία θεοποιώντας τις δυνάμεις της Φύσης, τις οποίες οι ίδιοι θεωρούσαν πως αδυνατούσαν να εξηγήσουν, και σε καθεμιά απ’ αυτές έδιναν το όνομα ενός θεού ή μιας θεάς.

Τι ‘ναι Διάβολος; Καθετί που διαβάλλει, που – διαφθείροντας και σπρώχνοντας τους ανθρώπους στην αμαρτία – μας φράζει το δρόμο προς την Αλήθεια και το Θεό. Απ’ τη στιγμή που η Αλήθεια είναι υποκειμενική έννοια, είναι δύσκολο να οριοθετήσουμε αντικειμενικά και τι είναι διαβολικό. Είναι, όμως, ο Διάβολος κάτι ως αντίβαρο στο Θεό στις μονοθεΐες, ενώ στις πολυθεϊκές θρησκείες είναι η άρνηση του συστήματος που θέλουν οι φορείς τους μ’ αυτό να περιβάλλουν και να αλυσοδέσουν τους ανθρώπους; Στη δεύτερη περίπτωση, διαβολικές θεωρούνται οι «οχληρές» κοινωνικοανατρεπτικές σκέψεις, γιατί η κοινωνία στηρίζεται στη θρησκεία και το ανάποδο. Ο Διάβολος, όπως πιστεύουν όσοι λένε πως υπάρχει, με τα ψέματα και την υποκρισία καταφέρνει κι αλλάζει αρκετά πρόσωπα – προσωπεία και πετυχαίνει να ξεγελά και να εξαπατά τους φοβητσιάρηδες και χαμηλής πνευματικής υποστάθμης ανθρώπους, ώστε να τους παρασύρει με τη θέλησή τους, πλέον, στην άβυσσο και εναντίον του κοινού συμφέροντος, αφού τους υπόσχεται, πολύ συχνά, εφήμερα, επίγεια ατομικά αγαθά.

Για πολλούς αιώνες, οι άνθρωποι φοβούνταν το Θάνατο, γιατί αγνοούσαν ότι λίγο πριν έρθει ο Άδης το ανθρώπινο σώμα φαίνεται να εξασθενίζει και παραλύει σε τέτοιο βαθμό που , ενώ πρωτύτερα δεν μπορούν να σκεφτούν τη γιομάτη υγεία και σφριγηλότητα σάρκα τους στον τάφο, τώρα οι πόνοι τους κάνουν να εκλιπαρούν να ‘ρθει το γρηγορότερο ο Θάνατος για ν’ απαλλαγούν από τους πόνους. Και κάτι ακόμα για τους πόνους του Θανάτου: Δεν είναι πιο ευχάριστο και ηδύ να ‘ρχεται ο Άδης τη στιγμή που ο άνθρωπος έχει φτάσει στην ευτυχία, παρά έπειτα από λίγο, όταν αρχίζει η κατιούσα παρακμή; Περισσότερους πόνους και θλίψη θα νιώθει ο άνθρωπος όταν βλέπει την παρακμή, χωρίς να μπορεί ν’ αντιδράσει.

Ο φόβος, όμως, των ανθρώπων μπορεί να μην προέρχεται από την ιδέα του Θανάτου αυτήν καθ’ εαυτή, αλλά από τη σκόπιμη ή έμφυτη άγνοια ή μη ελευθερία γνώσης γύρω από τη μεταθανάτια τύχη του ανθρώπινου είδους. Όλα όσα δέχονται πως υπάρχει τιμωρία, κολασμός ή τα’ αντίθετα επιβράβευση, ανταμοιβή αν σε όλη σου τη ζωή πιστά τήρησες τις εντολές του Θεού σου, αν ήσουνα, δηλαδή, καλός (Χριστιανός, Ιουδαίος, Μουσουλμάνος, Βουδιστής, Δωδεκαθεϊστής κ.α.) θα πάς στον Παράδεισο των Ουρανών, ενώ αν ήσουν κακός στην Κόλαση, περισσότερο συσκοτίζουν παρά ξεδιαλύνουν τις ανασφάλειες των ανθρώπων και τους φόβους τους.

Μα γιατί γίνεται λόγος στις περισσότερες θρησκείες, είτε μονοθεϊστικές είτε πολυθεϊστικές, για Βασιλεία των Ουρανών; Γιατί οι επί γης εκπρόσωποι των όποιων θεών δεν αφήνουν ελεύθερους τους ανθρώπους να πιστεύουν στο Θεό όπως εκείνοι θέλουν, παρά – αντίθετα μ’ όσα δίδαξε ο Χριστός για τον Πατέρα του, Θεό, π.χ. – προσπαθούν να παρουσιάσουν το Θεό ως Παντοκράτορα τιμωρό με αυστηρό μαστίγιο κι άσπλαχνο πατέρα; Εάν πράγματι υπάρχει Θεός, ίσως θα πρέπει ν’ αντιμετωπίζει τους ανθρώπους ως παιδιά του, όχι δυναστικά κι απολυταρχικά, αλλά δημοκρατικά, αν και κάπως αξιοκρατικά. Η αγάπη του Θεού είναι δεδομένη· άμα κάνεις, όμως, λάθος, πρέπει να πληρώσεις κι η τιμωρία δεν είναι βουρδουλιές ή στέρηση του Παραδείσου, αλλά η ταπείνωση κι η μετάνοια! Ο άσωτος υιός, μετανοημένος, ξαναγύρισε στην αγκαλιά του πατέρα του κι ο ληστής την ύστατη ώρα ζήτησε συχώρεση κι άφεση αμαρτιών από το σταυρωμένο Θεάνθρωπο, ενώ ο Σίσυφος τιμωρήθηκε μεταθανάτια για τις επίγειες ακολασίες του επειδή δεν θέλησε να ζητήσει συγνώμη από το Δία κι όχι γιατί ο «επικεφαλής» της αρχαιοελληνικής θρησκείας ήταν μικρόψυχος! Βέβαια, κάποιοι θα πουν ότι ίσως η αξιοκρατία έχει να κάνει με την αρετή, την ικανότητα και την (υλική ή ψυχική;) δύναμη των ολίγων από το σύνολο και έτσι αντιτίθεται με το αίσθημα της πατρικής αγάπης και της δικαιοσύνης.

Όλοι, λοιπόν, οι άνθρωποι, που είναι ίσοι εκ φύσεως ίσοι και αδελφοί , αλλά όχι όμοιοι μεταξύ τους μεταθανάτια θα ‘πρεπε να πάνε στον Παράδεισο και κανείς στην Κόλαση, η οποία στην πραγματικότητα δεν υπάρχει, αλλά είναι επινόηση, διανοητικό πλάσμα κάποιων επιτήδειων που επιδιώκουν να αποπροσανατολίσουν και να συσκοτίσουν τον ανθρώπινο νου. Για ν’ αποφύγει, όμως, ο απλός άνθρωπος αυτές τις ύπουλες παγίδες, θα πρέπει ν’ αποβάλλει το πρότυπο Παραδείσου – Κολάσεως , το οποίο, για λόγους ιδιοτέλειας, εξακολουθούν να συντηρούν, και να πιστέψει πως βρίσκεται, μόνο σαν νιώσει μέσα του χωρίς ενδοιασμούς ή ψευδοδιλλήματα, όταν πεθάνει κοντά στον ένα και το μοναδικό Θεό, ο οποίος του στεκόταν πάντα όσο ζούσε ως στοργικός πατέρας και, καθώς κυριαρχεί στα πάντα, ορατά και δυσδιάκριτα, έγχρωμα και μαυροάσπρα, μικρά και μεγάλα, άλλοι τον έχουν ονομάσει Ιησού Ναζωραίο, άλλοι Δία, άλλοι Γιαχβέ, άλλοι Αλλάχ, χωρίς να χάνει την ενιαία διάστασή του και τη μοναδικότητά του.

Η ανθρώπινη ζωή δεν είναι μόνο χαρές γεμάτη. Έχει και λύπες. Δεν είναι μόνο ευφορίας και καλής τύχης μεθύσι. Είναι και πόνου καρδιάς αίμα. Και περισσότερο φρόνιμος, στις δύσκολες εποχές που περνάμε, είναι εκείνος που δεν ζηλεύει τους συνανθρώπους του για την πρόσκαιρη καλή τύχη ή προσπαθεί να επιβληθεί με την υλική του δύναμη στους άλλους, αλλά όποιος τις εφήμερες γήινες απολαύσεις και τις στενοχώριες ξέρει να δαμάζει κι αργά και μεθοδικά – χωρίς δογματισμούς και σκοταδιστικές προκαταλήψεις – το δρόμο ανηφορίζει, που ως το Θεό και μακριά από το Διάβολο θα τον φέρει…

Οι θεοί αναδεικνύουνται και λαμβάνουνε την αξία τους, όταν, κατά τους πιστούς τους, δοκιμάζουνται, στη γη, όταν κονταροχτυπιούνται με τον πειρασμό και όσους ήθελαν να τους βάλουνε εμπόδια. Εάν έμεναν στους ουρανούς και μακριά από τα ανθρώπινα πάθη και παθήματα, κανείς δε θα τους έδινε καμία σημασία, ποτέ και σε καμιά θεολογία του κόσμου… Μα ακόμη περισσότερη, όμως, δύναμη θα είχανε αλλά και διαχρονικά οι θεοί στις μέρες μας εάν οι θεοκήρυκες δεν στηρίζονταν στα ψέματα και στην ύλη και δεν προσπαθούσαν τη δική τους θέση στην κοινωνία περισσότερο να ισχυροποιήσουν και να προτάξουν επικαλούμενοι την ύπαρξη θεών οι οποίοι τους εξουσιοδότησαν τάχα παρά να αποβάλλουν όλα όσα στο διάβα του χρόνου ξεστράτισαν τους ανθρώπους από τα αρχικά ιδανικά τους και τους έσπρωξαν να δώσουν την πρωτοκαθεδρία στον Ερμή τον Κερδώο παραμερίζοντας την Αθηνά της Σοφίας, να επιδιώκουν να σώσουν, τα χρόνια του Μεσαίωνα, την ψυχή τους, όχι ψάχνοντας με αυτοκριτική ή στο πνεύμα και στην ψυχή τη λύτρωση, αλλά με ένα τρισάθλιο εμπορικό «δούναι και λαβείν», τα συγχωροχάρτια: Ό,τι κι αν κάνεις στην επίγεια ζωή, υπάρχει τρόπος να γλιτώσεις τη μεταθανάτια κόλαση, γιατί ο θεός είναι μεγαλοδύναμος, μόνο που θα σου κοστίσει κατιτίς παραπάνω… Και αυτό το κατιτίς ήταν που έσπρωξε τους ανθρώπους με πιότερη μανία στον αγώνα για όλο και πιο υλικά κέρδη, ώστε να μπορούν κάποια στιγμή με το χρήμα να εξαγοράσουν, όσο – όσο, τις επίγειες «αμαρτίες» και να εξασφαλίσουν θέση, «πρώτο τραπέζι πίστα» στην επουράνια «βασιλεία» μακριά από τον (κάθε) διάβολο !!!

Πολλοί συμφωνούν και με τον Ξενοφάνη τον Κολοφώνιο που ‘λεγε πως η φωτιά, η γεωργία, η αμπελουργία και γενικά, η ανάπτυξη της τεχνικής, όσα, κατά τη γνώμη μας, δηλαδή τους βοηθούν ν’ αυξήσουν τα εισοδήματά τους και να ζήσουν και καλύτερα και να συνεισφέρουν στο κοινωνικό σύνολο, δεν είναι δώρα των Θεών προς τους θνητούς, αλλά δημιουργήματα του ίδιου του ανθρώπου• και για να προεκταθεί η σκέψη τούτη, ας γραφεί ότι η δυναμική παρουσία των Θεών ( των οποίων η ύπαρξη αμφισβητείται, κατά τους Σοφιστές και τον Πρωταγόρα των κλασικών χρόνων) περιορίζεται από τη σύλληψη έως τη γέννηση και τη στιγμή του θανάτου του ανθρώπου και στη διάρκεια της υπόλοιπης ζωής των θνητών προσέρχουνται αυθορμήτως αρωγοί τους και όχι «καταλύτες» και ρυθμιστές της, αλλά και ότι όπως μόνος του ο ίδιος ο άνθρωπος είναι δημιουργός όσων του καλυτερεύουνε και του ευκολύνουνε τη ζωή• όμοια, ατός του είναι υπαίτιος για κείνα που του τη δυσκολεύουνε, του την καταστρέφουνε και, κάποιες φορές, του τη στερούν ακόμα, ιδίως δε, οσάκις δεν βάζει το μυαλό του σε κίνηση και την ψυχή του σε λειτουργία υπέρ του κοινωνικού συνόλου… !

Ο Θεός δε γέννησε τους ανθρώπους σκλάβους κανενός, αλλά λεύτερους να ‘χουνε σε εγρήγορση και κίνηση νου, ψυχή και σώμα. Τους όρισε, όμως ν’ αγωνίζουνται αδιάλειπτα για την κατάχτηση της αληθινής Γνώσης. Η αληθινή Γνώση των ανθρώπων δεν αμφισβητεί τους θεούς, αλλά αναιρεί τα επί γης «φερέφωνά» τους. Μα επειδή οι θνητοί βαδίζουνε σε δαιδαλώδεις και σκοτεινές ατραπούς έως ότου την φτάσουνε, ποιος πρέπει να θεσπίζει τους κανόνες της κοινωνικής συμβίωσης, η ανάγκη για καλλιέργεια της ψυχής και του πνεύματος ή για «χόρταση» των σωματικών παθών και βιολογικών αναγκών;

Πολλές φορές, τα επίγεια «φερέφωνα» των θεών, τα ιερατεία, κρατούν το στόμα τους επιλεχτικά κλειστό, αποφεύγουν το διάλογο επί της ουσίας και δεν ερμηνεύουν τα θεολογικά κείμενα στον κόσμο, αλλά τον αφήνουνε στα «σκοτάδια» της άγνοιας. Έτσι, πετυχαίνουνε να γίνεται πιο εύκολα ο κόσμος έρμαιο ενός αντικοινωνικού θρησκευτικού φανατισμού, να άγεται και να φέρεται ως ασύδοτη μάζα, γιομάτη φόβο και εξαρτημένη από τις θελήσεις εκείνων που κατέχουν τάχα τις γνώσεις και υποκρίνουνται ότι είναι μόνοι και αποκλειστικοί κύριοι της αληθινής Γνώσης και προστάτες μας, με τη θεϊκή, τάχα, βοήθεια, έναντι των «οχτρών» μας. Έτσι, η κοινωνία από ομάδα προσώπων γίνεται ένας «συρφετός ανταγωνιστών» για το ποιος και πώς θα γίνει ομορφότερος και πλουσιότερος όλων, αφού τα υλικά αγαθά – καθώς τα ηθικά εφόδια είναι με «ναρκοπέδιο» απροσπέλαστα και τα πνευματικά δεν υπάρχουν πνευματικοί ταγοί να τα προβάλλουν – γίνονται αυτοσκοπός…

Η ύπαρξη ή όχι «οχτρών και ανταγωνιστών» στην ανθρώπινη ζωή, η προστασία από τους οποίους είναι, όπως είχε διαμορφωθεί το κοινό πλαίσιο, αρχαιόθεν, όλων των θρηκειών, μονοθεϊστικών και πολυθεϊστικών, μέριμνα των θεών και αποστολή των επί γης «εκπροσώπων ή αντιπροσώπων» τους, σχετίζεται με τον ίδιο τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος εκ γενετής είναι «άγραφος πίνακας» από αισθήματα, λογική και λόγο και δίχως να γνωρίζει το θεό, τη φύση και τη σοφία του· δεν έχει γεννηθεί, ποτέ, κανείς, με τα γνωρίσματα που θα ήταν ιδανικό να ‘ναι εφοδιασμένος αυτός, για να προβλέπει τα μελλούμενα ή ν’ αντιμετωπίζει την εκάστοτε δυσάρεστη κατάσταση. Εάν ο άνθρωπος, γνώστης της θεϊκής θέλησης και φύσης, ζει χωρίς φανατισμούς ή φιλοχρηματία ή «μανία καταδίωξης» ή άλλες φοβίες και ανησυχίες, σιγά – σιγά μπορεί να φτάσει στη σωματική δύναμη και στην ψυχοπνευματική καλλιέργεια, που θα τον συνδράμουν να βλέπει στον περίγυρό του συνεργάτες κι όχι «οχτρούς»… Εάν κάποιοι εκμεταλλευτούν την ανάγκη του για πρότυπα και του δείξουν κάτι «στρεβλό» π.χ. ότι είναι πάντοτε κερδισμένος ο πιο «πλούσιος», ο πιο «όμορφος», ο πιο «σεξουαλικός» στη ζωή ας πούμε, είναι σίγουρο πως θα τον λοξοδρομήσουν από τους αρχικούς του στόχους, κυριότερος των οποίων είναι η αρμονική κοινωνικοποίηση, προσαρμογή αλλ’ όχι υποταγή στο κοινωνικό σύνολο.

Κάποιοι θα ρωτήσουν: «Μήπως, όμως, ο ρόλος των Θεών στην ανθρώπινη ζωή – αντί να «τιμωρεί» τους «οχτρούς» μας απευθείας ή να βοηθά εμάς να «ξεχωρίζουμε» απ’ το σύνολο – είναι να συμβάλει, παρά τα ακανθώδη μονοπάτια έως την Αρετή και την Ελευθερία, να βρούμε την Αγάπη και η ζυγαριά τούτη να κλίνει ίσα και προς τα δύο μέρη, σώμα και ψυχή, για να μην παρασύρεται ο άνθρωπος εις βάρος των άλλων ή του ίδιου του εαυτού του;» Η απάντηση στο ερώτημα τούτο είναι καταφατική και πηγάζει και από το ότι δεν πρέπει να λησμονούμε πως ο άνθρωπος μόνο σε μιαν κοινωνία μπορεί να λύνει τα προβλήματά του και όχι με τον εγωισμό και την εχθρότητα προς τους γύρωθέ του ή παρασυρμένος από το ψέμα και τον κάθε λογής φανατισμό είτε από τα πάθη του προς τα υλικά αγαθά.