Περί Πολιτείας

Πολιτεία είναι το σύνολο των διαφορετικών μεταξύ τους πολιτών, των ανθρώπων, που ζουν σε ένα συγκεκριμένο τόπο και χρόνο. Κατατέμνεται δε σε διάφορες τάξεις, με διάφορα κριτήρια, την ιδεολογία τους, την οικονομική ευρωστία (πλούσιοι – φτωχοί), το επίπεδο μόρφωσης (καλλιεργημένοι – απαίδευτοι), το βαθμό συμμετοχής στα κοινά και της κοινωνικοπολιτικής δύναμης (κρατούντες – λαός) κ.α.
Πολιτεία δίχως νόμους, μολονότι δεν μπορούνε να ζευτούνε στο ίδιο άρμα ελέφαντας και μυρμήγκι και να απαιτηθεί αρμονική συνύπαρξη των δύο ανόμοιων υποζυγίων και νικηφόρα αρματοδρομία, θυμίζει άνθρωπο χωρίς αντανακλαστικά, υποχείριο των ορμών και των παθών του, χωρίς να μαθαίνει από τα παθήματά του.
Ο τελευταίος των τεκτόνων ενός οικοδομήματος έχει την ίδια ευθύνη άμα βλέπει ετοιμόρροπο το κτίσμα και περιμένει απαθής τον αρχιμάστορα να το δει κάτι για να αποτρέψει τη συφορά, μ’ εκείνους τους πολίτες, που – αν και βλέπουν πως η πολιτεία καταρρέει – δεν κάνουν τίποτα, αλλά απλώς περιμένουν ή συνηθέστερο κατηγορούν τους πολιτικούς που ‘ναι διαχειριστές υπεύθυνοι των κοινών.
Άρχοντες και διαχειριστές των κοινών πρέπει να εκλέγονται όσοι – πρώτ’ απ’ όλα – είναι δούλοι της ανιδιοτελούς ψυχής τους και αφεντάδες των ακόρεστων σαρκικών τους επιθυμιών.
Τι ‘ναι προτιμότερο, να ζεις ασθενής σε μια ευνομούμενη πολιτεία ή να ‘σαι υγιής σε μια άνομη πατρίδα; Τι ‘ναι προτιμότερο να ‘χεις ανάγκη, τους ιατρούς ή τους δικαστές, τις φυλακές ή τα σχολεία; Και ιδανική πολιτεία που δεν κλυδωνίζεται από παρανόμων νόσους είναι εκείνη που ‘χει υγιείς σωματικά και πνευματικά ανθρώπους, τους οποίους εξασφαλίζουν οι έγκαιρες χωρίς ύπουλα συμφέροντα να υποκρύπτουνε και χωρίς να κρεμιούνται απ’ το φόβο της ποινής συμβουλές και παραινέσεις γιατρών και νομοδιδασκάλων.