Περί Ψυχής και Αναστήματος

16.1. Πολλοί άνθρωποι, καθημερινά, μολονότι τρέφουνται κανονικά από τη βρεφική τους ηλικία και δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα ανίατα με τη σωματική τους υγεία, είναι βραχύσωμοι, κοντύτεροι έναντι των αποδέλοιπων συνανθρώπων τους. Και τούτο δεν αλλάζει, παρά μόνον με τη λήψη παραφυσικών βιταμινών και ανθυγιεινών, κατά τα λοιπά, δυναμωτικών θεραπειών.
16.2. Κάποιοι άλλοι, λιγότεροι, ευτυχώς, από τους προηγουμένους, αποδεικνύουνται, με τα λόγια και με τις πράξεις τους, καθημερινά πιο κοντοί ηθικά, ακόμη κι από το φυσικό τους ανάστημα. Και τούτο δεν αλλάζει ποτέ, όσα δυναμωτικά και «ανυψωτικά» κι αν πάρουν!
16.3. Και το φυσικό ανάστημα δεν είναι ενδεικτικό του χαραχτήρα αντρών ή γυναικών, εάν ανατρέξουμε στην παγκόσμια και την ελληνική ιστορία, στο πέρασμα των αιώνων. Το ηθικό, όμως, ύψος είναι ό,τι οφείλεται να ξεχωρίζει τον άνθρωπο από τα ζώα και το νοήμονα άνθρωπο απ’ τους άμυαλους συνανθρώπους του.
16.4. Πριν προχωρήσει η αφήγησή μας, να διευκρινιστεί ένα καίριο σημείο: Το φυσικό ανάστημα μπορεί να κληρονομείται από τη μια γενιά στην επόμενη ή, έστω, στη μεθεπόμενη και να χαραχτηρίζει πολλούς ανθρώπους , ενώ το ηθικό ύψος είναι ίδιον του κάθε ανθρώπου χωριστά και δεν κληροδοτείται ποτέ, μήτε θεωρείται δεδομένο για κάποιον, που προέρχεται από συγκεκριμένο «τζάκι ή σόι».
16.5. Πέρα απ’ το ηθικό ανάστημα, ένα άλλο, εξίσου σημαντικό, διακριτικό γνώρισμα είναι η χρήση της καρδιάς• η καρδιά, όχι μόνο ως βασικός τροφοδότης της ζωής, αλλά και ως πομπός και δέκτης αληθινής αγάπης, βοηθά τον άνθρωπο να έρθει κοντά στους συνανθρώπους του και να ξεχωρίσει στον καθημερινό αγώνα της συμβίωσης και της επιβίωσης. Μα ας ξαναγραφεί, το μέγεθος της καρδιάς δεν εξαρτιέται απ’ το μπόι ενός ανθρώπου ποτέ…
16.6. Λένε συχνά ότι τα άψυχα, τα σταθερού και κάποτε διά ανθρώπινου χεριού μεταβληθέντος ύψους, δεν επηρεάζονται από άλλους εξωγενείς παράγοντες ή το χρόνο, αλλά μένουν άκαμπτα και ανέκφραστα. Αποδίδουνε τούτη τη δοξασία τους στο ότι κάθε ον χωρίς ψυχή δεν συγκινείται, δεν χαίρεται, δεν λυπάται, δεν συμπάσχει και δεν φθείρει τον εσωτερικό του κόσμο σε εφήμερες σκοτούρες, που, συνήθως, «κατατρώγουνε» τον άνθρωπο και όλα τα έμψυχα• έχουν, όπως αποδεικνύεται από την αδέκαστη καθημερινότητα, δίκιο.
16.7. Κάποιοι άλλοι λένε ότι κι όλα τα έμψυχα όντα δεν εκφράζονται ή δεν αντιδρούν με τον ίδιο τρόπο. Επηρεάζεται από το χώρο και το χρόνο και το ανθρώπινο «περιβάλλον» και τις «περιρρέουσες» ιδέες μιας κοινωνίας. Σωστό κι αυτό.
16.8. Αλλά η αγάπη, όμως, ως κινητήριος δύναμη, ωθεί τον άνθρωπο, ανεξάρτητα απ’ το ύψος του, ν’ αγωνίζεται, καθημερινά ως άτομο, να προσφέρει σαν αρχαίος «υποκριτής» (: ηθοποιός) , ανιδιοτελώς όλα εκείνα, που – αν και, κάποια στιγμή, τον πληγώνουνε και τον κάνουνε να δακρύζει κρυφά ή να «ξεγυμνώνεται» δημοσίως – δίδουνε χαρά στο περιβάλλον του. Απ’ την άλλη, όταν αναφερόμαστε στο κοινωνικό σύνολο, η – χωρίς να «κρεμόμαστε» από το φυσικό ανάστημα το δικό μας ή των συνανθρώπων και συναγωνιστών μας – αγάπη για το συνάνθρωπο και την πατρίδα, η πίστη στις αρχές και τις αξίες της κοινωνικής συμβίωσης, η προς αναζήτηση της αλήθειας και της ηθικής κριτική αμφισβήτηση της πατροπαράδοτης παιδείας πρέπει να ‘ναι οι στόχοι του διαρκούς αγώνα όλων μας, δίχως να μας καταντούν, για «ευνόητους λόγους», τυφλούς από φανατισμό, από φιλαργυρία και εφήμερη θεσιθηρία τα κάθε λογής ιερατεία και οι κοινωνικοπολιτικοί κρατούντες…